Актуально Спикер Александр Иванов и депутаты НС КЧР написали «Диктант Победы» Актуально Танцевальный коллектив «Шоу-данс Модус» из КЧР стал лауреатом 1 степени Всероссийского фестиваля СКФО В столице Северной Осетии ремонтируют историческое здание СКФО В КБР выбрали зону для строительства IT-парка Актуально Глава КЧР Рашид Темрезов принял участие в Международной исторической акции «Диктант Победы»

АБЗАЗАРА АЛАХЪВГIАХЪАСРАКВА РМАГIНЫ ЙЫЛАЙХIВИТI

25.12.2020 140
АБЗАЗАРА    АЛАХЪВГIАХЪАСРАКВА    РМАГIНЫ    ЙЫЛАЙХIВИТI
Абхаз гIвгIвы, ажурналист, апублицист АБХАЗОУ Вахтанг Владимир йпа асквш 1958 агIан Апсны апны дйытI. Ауи Абхазия Республика агIвгIвчва р-Союз даунашвачпагIвпI, «Аамта» («Время») литература газет даредактор хъадапI, Россия агIвгIвчва р-Союз, Россия йгьи Абхазия ржурналистква рсоюзква дрылапI, Гулиа Дмитрий йыхьыз зхъу акъральыгIва согIа далауреатпI, Абхазия Республикала гIатгара зму джурналистпI, Абхазия йхIаракIу артшхъвага – «Ахьдз-Апша» орден йхпахауа астепень гIайквнадыргатI. Абхазоу Вахтанг урышв бызшвала йатайкIыз йуысаква «Литературная газета», «Русское эхо», «Поэзия», «Смена» литература-гвацчпа журналква, «Сухумская крепость» абхаз уысагIвчва руысаква разкIкIра, «Диски памяти» Переяслов Николай йатакIраква разкIкIра датшагьи йгIарыншвалтI. Асквш 2018 агIан Переяслов Николай йатайкIыз Абхазоу Вахтанг йуысаква разкIкIра «Родник бессмертия» Москва апны йгIацIцIтI. Ауи йуысаква армаль, серб, трыкв бызшваквала   йатаркIтI. Абхазоу Вахтанг йапхъахауа йуысаква йдунейпшыща, йлахIвараква, йхъвыцраква, йгвыргIвараква гIахъыртIитI. Ауи ауысара бзибарата йазйыму, йлирика хатI абхаз литература аклассик, уагIахъара псыпла йырчву Когониа Инал йыршIыйара данахагIваза акIвпI тшангIахъыртIы. Акъальам гIащтIызхгIвацаз Вахтанг ауысагIв ду йгIвыраква ркъару, рбыжьгаща, йыбызшва рбайара зджьара  йгIанымхауата   дхъырхуан. Йхвбахауа акласс дцауата Абхазоу Вахтанг йапхъахауа йуысаква йгIвытI, ауат рызджьакI ауи агIан йгIацIцIуаз «Акоммунизм ахь» («Путь к коммунизму») Очамчыр район газет йгьи «Амцабз» («Пламя») журнал йгIарнырцIатI. Автор шIа рыцIа хъагваквыра йылата алитература далалуа данца йлирика гIвыраква щардала «Алашара» журнал, «Апсны капш», «Республика Абхазия» газетква, «Ецваджаа» («Созвездие»)  азкIкIра  йгIарыншвалуа  йалагатI. УахьчIвала зыхьыз хъарата йбергьльу Абхазоу Вахтанг йуысаква «Антология абхазской поэзии. ХХ век» йгIвбахауа атом йаланакIтI. АуысагIв йыршIыйара лшараква агвацчпа публицистика апынгьи тшауацIыхра ду раутI. Ауи агIвымакъральква йбзазауа йабашталагIвчва, арыцхIагIаква йгIарылста зуагIахъара зымрыдзыз абхаз мхIаджьырква ртынхаква йгIарыквчважвауа бзагIвра щарда гIанйыршатI. АуысагIв ауат агIвыраква гIанйыршара апхъала Амараташварта къральква зылахь хIатла йагаз абашталагIвчва рбзазаща дгIаквчважвара йахъазымкIва, ауат йъауаз рцри хагIагв шгIаргвалашвуз, ргвтараква шаъазла рхъвыхра нхара ду шакIвйыршаз гIаугвынгIвитI. Абхазоу Вахтанг йбзагIвраква рпны Трыкв, Сирия, Германия, США датшагьи акъральква рпны йгIаныршу абхаз культура квтаква йджьгару рынхара йауацIыхта дгIаквчважвитI. Ауат ажвлара адкIылараква рацзакIыра багъьа ауагIахъа ргIащаквхара йшацхърагIаз азаман йгIанарбатI. Ауи аъаща ауысагIв йтурых-публицистика гIвыраква  зымгIвагьи   хацта   йрылситI. Абхазоу Вахтанг йпублицистика нхараква СогIвым йгIацIцIыз акнигаква «Кындыг – не зажившие раны», «Время амцахара», «Возвращение в русло 
свое. Статьи», «Там, где сходятся дороги. Художественно-публицистические очерки» книгаква йрыланакIтI. АуысагIв йуысакви йбзагIвракви йгIахъыртIуала йшапщылу рылубгIитI, ауат зымгIвагьи атурых йазынархапI. Москва апны абхаз йгьи абаза диаспораква ргIаныршара йапщылаз ауысква цIолата йалйыргауата дгIарыквчважвитI. Асквшква 1992 – 1993 рагIан агрузин гIакIыгIвчва йырпшIагылта Апсны агIархвитхра ахъазла зхъа щтIазцIаз рхъмаштылрагьи гватра ду азалихтI. Ауи айсра гIаншараква йгIарылху, ашвъаква йгIархъыху гIайрысабапуамца афырква йгIарыквчважвауа абзагIвраква  йгIвытI. Асквш 1989 агIан СогIвым апны Абхазоу Вахтанг  йуысаква йапхъахауа разкIкIра «Мгновение» гIацIцIтI. Ауи амщтахь ужвыгьи пщба – «Взгляд брата», «Рассвет», «Утоляя жажду», «Родник» книгаква адуней рбатI. Ауат агIацIщтраква зымгIвагьи ауысагIв йкъальам рыцIа-рыцIа йшцIарахауа, йыбызшва шбайахауа йыргIарбагапI. Ауат майрата урыпхьитI, ауысагIв йгвтараква гIаугвынгIвитI. АгIвычIвгIвыси апсабари, йагIвсыз азамани уахьчIви, лахъвгIахъасрала йуыгIвсуи анцIрала угвы йгIатахауи шапщылу азыгIальаматрата йазйыму йаквшахIатхитI «Горит очаг. Стихи и поэма» йцбахауа азкIкIра. Ауи акнига ахъазла Гулиа Дмитрий йыхьыз зхъу а-КъральыгIва 
согIа гIайквнадыргатI. Ахъвыцра цIолаква гIахънатIитI йащтагIайуа «Что судьбой мне судилось» азкIкIрагьи. Абхазоу Вахтанг йуысаква рпны магIын ду рититI афыр-лирик йхъвыцраква, ауи абзири ачвгьари, абзазари апсри дшырзаъу. Ауи йайшысу йгьи йацIакIу йхъвыцща йыршIыйара йщаквнаргылыз гIвыща квпшырахатI. АуысагIв йгIвыраква рфыр бзирамкIва закIгьи дшащтам, ауи йыхъазла дгIазлыцIыз ащайдза, йуагIахъа ртурых йанакIвызлакIгьи дырпщылазларныс ацкIыс хвы зму шаъам, йуагIахъа культура йащату йцри бызшва, ацIасква йрылахьхуш дашIамсуа дшазхъвыцуа апхьагIвгьи нахвата йбитI, йагIитI,  йылайхIвитI. «Голос Иуа и Баграта» уыса апны хац хъадата йалситI агвбайара апхъагылагIвчва Гулиа Дмитрий, Когониа Инал, Шинкуба Баграт йуасаражвыз ражва тынхата йыззыгIанхаз ауагIахъа зынгьи йшымдзуаш йгьи уачIв ду шрымула азхъацIара. АуысагIв йуагIахъа рыхъазла рхъатачIвыра, ргвбайара турасы ргIахчара магIныта йаму бзита йгIайгвынгIвитI. Ауи «Родник бессмертия» зхьицIаз йуыса апны ауагIахъа гIащаквызжьуаш ацри бызшва къарута йаму абгата йгIайырбитI. Спасибо,  мой  Боже,  что  я  не   подвергся   ни   сглазам, Ни взгляду дурному, что в душу мою не проник; За то, что меня сохраняет на свете абхазом Язык мой абхазский – бессмертия вечный родник. ЙуагIахъи йцри бызшви йрылахьхуш дахъгвыргIвауата   йгIвытI: Вперед, друзья мои,  творите  в  жизни  сказки! Осуществляйте  ваши  радостные  сны! Пока  вы  жизни  говорите  по-абхазски, На  свете  вечною  останется  Апсны! (ПЕРЕЯСЛОВ   Николай   йатайкIтI.) ЙшгIалхIкIгIахьаз апшта, Абхазоу Вахтанг йгIвыраква рпны Апсыуара йазалху гыларта амапI. Ауи ахъвыцра ъагIарбу ауысаква йрыуапI: «Голос сердца», «Абхазский очаг», «Черное море! Скажи мне открыто…», «Родной язык», «Голос старца из-за моря», «Родные братья», «Чтоб не раздирали родную землю», «Возвратился я», «Ищу свое отечество», «Вы должны  остаться  абхазами»  датшагьи. АрыцхIагIараква, атурых гIаншара нашхыйаква йрызгвалымсым ауысагIв асквшква 1992–1993 руацIа абхазква рышта йакIвшаз айсра хIатлагьи дадымсылуата йгьизагIвщтуам. Ауи йазынайырхатI «Ушли…», «Сестру уводили из дома, где она была невестой», «Рыдает мать» уысаква. ЙалкIгIата, «Ушли…» уыса апны афырква хъамайгьдзарата йгIадырбаз абзирала йыквчIвакьхарныс йазынадырдзаз ауагIахъа шгIащаквхаз йгьи йшайгIайыз гIахъитIитI. Йгвъаджьуа ан лтурасы гIахъызтIуа «Рыдает мать» уыса угвы унамрыхьуата   уыгьзапхьум: Рыдает  мать  о  детях  возле  сакли. Уже  и  слезы  у  нее  иссякли.
Ни  сыновей,  ни  дочек  не  осталось. Досталась  ей  одна  пустая  старость… (ПЕРЕЯСЛОВ   Николай   йатайкIтI.) Зпачва зчвыдзыз апхIвыс йгIалыквхIаз ахьыгIа швабыжта йылчвхIатлапI, ауи лджьабара гьалгум. Ауаса ауи йгIадзынлыргылыз лпачва рцри адгьыл, рхагIагв шакIву рхъа ззыщтIарцIаз даназхъвыцра лгвы мачIкI тшщаквнакIуазшва йцитI. АуысагIв ауи аъаща гIайырбауата йгIайрысабапуа ажваква швабыжта  йцIолапI. Абхазоу Вахтанг йыршIыйара апны гыларта ду азалихитI абзибара лирика. Ауи йазынайырхаз «Ради тебя», «Лист с твоим именем», «Ты не сказала: Больше мне не звони…», «Твой смех, запомнившийся мне», «Сон», «Златовласая», «Он и она», «Я думал, ты не помнишь обо мне…», «Не узнаю тебя», «Я сравню тебя с цветком…», «Ты стоишь у окна…» датшагьи щарда абзибара шымпсуа, агIвычIвгIвыс гвыцкьата дшачпауа хъаудырцIитI. АуысагIв йбзибара лирика ауагIахъа цIасква алубгIитI, йгIайырбауа алахIвараква ащхъа бзазагIвчва рпны йшахабзу апшта цIакIыра,  мадзара  рылапI. Абхаз литературадырыгIв, афилология наукаква рдоктор Бигуаа Вячеслав йгIвытI: «Абхазоу Вахтанг йгвтаракви йнашхи апхьагIв йзынайырдзара ахъазла апсабара щардала тшазынайырхитI. Ауи йцри шта апсабара йзаргвандзапI, гвщтIыхра ду гIайыланацIитI, асуратгIвгIв дигIвызата ашвыга зигIваквала йырчву асатырква гIанйыршитI. Ауи Абхазия апсабара апшдзара дагIвоупI, йхъвтштшауа адзыгIвквала йхъа дупI, атенгьыз атолкъвынква адзтшпы йаназыгIадзара йштосынхауа йырхъвыхуата ахъвыцра цIолаква дрыланахIвитI, акытква рпсабара дхънахитI. Ауи апшта, «Мои реки», «Волны», «На закате дня на пашне» датшагьи ауысаква рпны апсабара суратква метафора цынхъвыта, лкIгIара хъадата йгIайрысабапитI. Ауи ахатI аурышв уысагIв, апрозаик, алитературадырыгIв, Вахтанг йуысаква ратакIыгIв Переяслов Николайгьи йзаргванпI. «Ари йаларпIатIу, ауысара йанашымтадзам хIзаман апны Абхазоу Вахтанг дгIакIвзыршауа абзазара, алокI йагIвызу апсабара йрызйыму алахIвараква йгвы апны йшизыхчауа джьащахъвапI. Ауи акIвзапI, йаргьи, ауаса йаъу ауагIаква рылахь йгIалалуа айсраква, абзазара рхъвыхраква, ахьантараква йгIарылсырныс, рапхъахьыла ахвитра, амамыр, анасып шрызпшуа йазхъарцIарныс йаквгIазшIызтуа ауысаква шгIандыршауа», – йгIаликIгIитI    Переяслов    Николай. ЙцIыхъвахауа асквшква абхаз уысагIв Абхазоу Вахтанг гвышхвара ду йылата йапшым ажанрквала йыршIыйара рыцIагьи тшауацIнахитI. Ауи датшагьи хатI бзикI йылапI – нхарала дгьайчуам. Гвацчпара рхъвыхра швапха ду зырхIахьаз ауысагIв бергьльы апхъахьылагьи   адахIвра шIыцква    йщардазтI.


140 просмотров


Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный