каныгыслы куллык усталык тувдырар

Тюрк тилли миллетлердинъ дуныяга савгалаган коьп затларынынъ ишинде домбыра айырым орынды тутады. Сосы аьлемет саз алатынынъ занъыравын баска бирисиндики мен адастырып болмаяк. Сондай да терен, ярасыклы онынъ сеси. Шынты устадынъ колында онынъ кыллары ойнарлар, керек болса, коьмекейинъди босатып, мунълы, кайгылы саз шыгарарлар, керек болса, конъилинънинъ кылкобызын шерттирип, юрегинъди куванышка толтырарлар. Бурын халкымызда сондай усталар аьр бир авылда болганлар. Соьле десенъ, оькинишке, савлай халкымызда бирем-сирем болып калганлар. Эм солардынъ бириси бизим зегенли домбырашымыз, ногай халкынынъ акыны, Дагестан Республикасынынъ сыйлы артисти Алибий Романов болады. Янъыларда Алибий-агай Карашай-Шеркеш юртын йоклады эм газетамыздынъ редакциясында конакта болды. Ол бизге ялгыз оьзи тувыл, а оьзининъ окувшылары ман – Дагестан юртынынъ Ногай районынынъ яс домбырашылары ман бирге келди. – Аьлиги заманда мен 8 ясыннан алып, 13 ясына дейим 14 балады домбыра шалып уьйретемен. Олар баьриси де Сраждин Батыров атлы саният мектебининъ окувшылары боладылар. Балалар калай коьплеген оьмирлер артта яшаган классиклеримиздинъ бурынгы шыгармаларын болса, солай ок аьлиги заманнынъ да саз шыгармаларын уьйкен аваслык пан уьйренедилер. Буьгуьн Карашай-Шеркеш юртына сол балалардынъ тек етевин алып келгенмен, – деди йолыгыста окытувшы. Алибий Кубиевичтинъ айтувына коьре, домбыра сазынынъ тарыйхы савлай ногай халкымыздынъ тарыйхы ман тар байланыслы. Аьвелде халкымыздынъ бай аьдемлеринде – мырзаларында эм бийлеринде оьз йыравлары, домбырашылары болганлар. Кимнинъ устасы энъ зегенли экенин билеек болып, олар арасында туьрли ярыслар озгарганлар. Эне сол ярысларда усталар куьйлер, бозлавлар, айтыслар айтып, оьз болымлыкларын коьрсеткенлер. Йыравлар домбыра шертип, халктынъ яшавы, онынъ бактысы акында йырлаганлар. Сонынъ уьшин де, ногай маданиятын янъыдан тувдырув мыратта, халк саз алатларында ойнавды оьрлендируьв соьле бек маьнели. – Дагестан Республикасында оьсип келеятырган яс аркады домбыра шалып уьйретуьвге тийисли эс этиледи. Ногай районымыздынъ басшысы Мухтарбек Аджеков савболсын, мага оьзимнинъ Куьнбатар авылымда саният мектебининъ филиалын ашты. Мен сол филиалда балаларды ноталар ман домбыра сазына уьйретемен. Буьгуьн болса, балалар не затка уьйренгенлерин коьрсетуьв мырат пан Карашай-Шеркеш Республикасына келгенмиз, – деди Алибий Романов. Йолыгыстынъ барысында балалар йыйылганларды сукландырып, домбыра шерттилер, йырладылар. Сонъ Баспа уьйининъ йыйылыслар залында оьнершилер мен пресс-конференция озды. Онда ерли коьлемлик билдируьв амалларынынъ журналистлери Дагестан юртыннан келген домбырашыларды хош коьрип йолыктылар, оларга коьплеген соравларын бердилер. Журналистлер оьнершилерге бурынгы анъларды шертип коьрсетпеге, Алибий Романовка йырламага тилек салып, оларды коьпке дейим йибергилери келмей, айкасып турдылар. Прессконференциядынъ барысында «Ногай Эл» регионлык миллет-культуралык автономиясынынъ председатели Валерий Сеперович Казаков конакларды Сый грамоталар ман савгалады. Йолыгыс кутылганнан сонъ, конаклар республикамыздынъ Архыз курорт ерлерине йолландылар. Олар сонда орынласкан «Аллюр» пансионатында ял алдылар. Сонъ Алибий Романов эм онынъ окувшылары Карашай-Шеркеш Республикасынынъ халк язувшысы Иса Суюнович Капаев пен йолыгыстылар эм айкастылар. Ясы уьйкен юртымызга келген конакларга савгага оьз китапларын берди. Эне суьйтип, юртымызды йоклавдан коьп ийги сезимлер алып, оьзлерининъ оьнершиликлери мен баьрисин сукландырып, зегенли домбырашы Алибий Романов эм онынъ окувшылары уьйлерине кайттылар.