БАСКАЛАРДЫ УЬЙРЕТЕ КЕЛИЙ, ■"ОЬЗ ЛЕРИ ДЕ У

9 а п р е л ь д е Ч е р - кесскт е, билимлендируье куллы кш ы лары - нынъ усталыкларын оьстируье институтында «Россиядынъ йылдынъ т ербиялавш ы сы -2019» Савлайроссиялык конкурсынынъ уыиинши регионлык кезуьви озды. «Меним педагогикалык концепциям» конкурстынъ тамамлав кесеги болды. Онда конкурстынъ муниципал кезуьвининъ енъуьвшилери деп танылган республикадынъ мектепке дейимги билимлендируьв отанларынынъ 12 тербиялавшысы катнасты. Эске салайык, конкурс 2019 йылдынъ 20 мартында басланган. Онынъ биринши кезуьви муниципал оьлшемде озган. Экинши кезуьвде район эм кала конкурсларында биринши орынды алган тербиялавшылар Черкессктинъ мектепке дейимги билимлендируьв отанларында таныс болмаган аудиторияда окув дерисин озгарганлар. Мунда конкурслык деристинъ иштелиги, оны беруьвдинъ йосыгы, технол огиял ы к амалларынынъ кулланылувы, тербиялавшыдынъ балалар ман айкасув усталыгы, сондай болып, дериске оьзлик белги берип билуьви бааланган. Конкурстынъ тамамлав кезуьвинде тербиялавшылар оьзлик презентацияларын озгардылар. Онынъ калыбында олар педагогикалык концепцияларын, балалар ман куьнделик куллыкларында кулланатаган методикалык янъылыкларды, кеспилик сулыпларын терениннен уьйренуьвде, тамамлавда эм яйылдырувда болы м лы клары н коьрсетпеге керек болдылар. Конкурстынъ катнасувшыларын КЧР билимлендируьв эм илми министрининъ орынбасары Елизавета Семенова хошлады. Ол конкурс педагогтынъ кесписининъ сыйын оьстируьвге себеп этетаганын эм педагогларды оьз кеспилик усталыкларын оьстируьвге даьврендиретаганын белгиледи. Конкурстынъ тамамлары де болатаган затларга сезимсиз, хаьтерсиз, каты коьнъ илли болып оьспееклер. Сол куллык тербиялавдынъ айырылгысыз кесеги болады», - деп билдирди педагог. К о н к у р с т ы н ъ уь ш кезуьвининъ тамамларына коьре енъуьвш и деп Усть-Джегута каласынынъ «Звездочка» деген 7 номерли балалар бавынынъ тербиялавшысы Юлия Кириченко танылды. Экинши орынга Хумара авылынынъ «Солнышко» балалар бавынынъ тербиялавшысы Зурида Карасалихова шыкты. А уьшинш и орынды Карачаевск каласынынъ «Солнышко» деген 7 номерли балалар бавынынъ тербиялавшысы Сусанна Кубанова эм Чапаев селосын ынъ «Амалька» балалар бавынынъ тербиялавшысы Земфира Корнеева боьлдилер. Енъуьвш илерди КЧР билимлендируьв эм илми министрининъ орынбасары Елизавета Семенова, билимлендируьв эм илми куллы кш ы лары ны нъ республикалык профсоюз комитетининъ бас праволык инспекторы Хусей Текеев кутладылар, оларга Сый грамоталарды эм акша баргыларын савгаладылар. Баьри педагоглар йогары кеспилик усталыкларын коьрсеттилер. Конкурста катнасувлары олардынъ аьр кайсысына оьз куллыкларына баскаша карамага, оьзлерининъ оьнершиликли болымлыкларын таралтпага эм баьрисиннен де артыгы - ис коллегаларынынъ баалап болмастай сулыбын алмага амал берди. Энди регионы м ы зда «Россиядынъ йыл тербиялавшысы-2019» конкурсынынъ енъуьвшиси болган Юлия Кириченко Москва областинде конкурстынъ Савлайроссиялык кезуьвинде республикадынъ сыйын яклаяк. Раиса НАЙМАНОВА. ДУРБАТЛАРДА: амалламадан коьринис; тербиялавшы А.А.Келеметова. етекшиси Асият Аджимурзаевна Келеметова. Суьйген кесписинде ол йырма йылга ювык аьрекетлейди. «Бу кеспи меним уьшин ят тувыл, неге десенъ мен окытувш ылар династиясында доьртинши арка боламан. А сазга суьювлик менде скрипкадынъ биринши сеслерин эситкеннен сонъ тувган эм анам мени саз мектебине фортепиано эм скрипка классларына уьйренмеге берген. Соннан бери мен ойнайман, йырлайман эм бийиймен», -дейди оьзи акында А. КеБАСКАЛАРДЫ УЬЙРЕТЕ КЕЛИЙ, ■"ОЬЗ ЛЕРИ ДЕ УЪ «Биз конкурстынъ катнасувш ыларынынъ муннан алдынгы куллыкларын караганмыз. Сол кеспиде ислерин суьйген аьдемлер куллык этетаганлары кувандырады. Сондай кеспили усталар ман раскан балалар оьзлерин айлак онъайлы сезедилер. Баьринъизге де етимислер, енъуьвлер сагынаман», - деди Е. Семенова. 2010 йылда, ийги тербиялавшыдынъ конкурсы озгарылып баслаганда, онынъ белгиси деп ынжы тас, тазалыктынъ эм тувып баслаган янъы яшавдынъ белгиси, танылган. Бу конкурста да ынжы тасларга толган бакашанак сахнада ярасыклана эди. Тербиялавшылар сахнага коьтерилип, санлар язылган бирер ынжы тасты сайладылар эм коьрсетуьвлерин озгараяк шеретлерин белгиледилер. Конкурстынъ катнасувшылары, бирининъ артыннан бири шыгып, оьзлерининъ ис сулыплары ман боьлистилер. Мунда олар аьдетте болмаган художестволы техникаларды, увак моторикады оьрлендируьвдинъ, Lego-конструкциялавдынъ, сазлык оьрлендируьвдинъ йорыкларын, савлыклы яшав келбетин кеплев (валеология) бойынша ойынлар дерислерин, тергевлик эм экспериментальлик аьрекетликти оьрлендируьв эм баска ис йорыкларын презентацияладылар. Айтпага, Прикубан районынынъ Чапаевское селосыннан «Амалька» балалар бавынынъ тербиялавшысы, доьрт баладынъ анасы Земфира Корнеева оьзининъ коьнъиллиги мен, ашыклыгы ман, эркин, кызыклы хабарлап билуьви мен залда йыйы лганларды нъ суью вине тийисли болды. Конкурста тербиялавшы педагогикалык аьрекетинде суьвретлевдинъ аьдетте болмаган техникаларын кулланувы акында хабарлады. Аьдеттеги шоьткилердинъ эм карандаш ларды нъ орнына онынъ терб и ял а н увш ы л а р ы бармаклары ман, аялары ман суьвретлейдилер, оьнершилик куллыкларында капыстадынъ япыракларын, йиплерди, шамларды (свеча) эм баска затларды кулланадылар. Конкурстынъ регионлык кезуьвининъ эки боьлигинде де оьзин тийисли оьлшемде коьрсеткен бавырдасымыз акында да айтып озаяк. Ол Ногай районынынъ муниципал кезуьвининъ енъуьвшиси болган АдилХалк балалар бавынынъ саз леметова. Конкурсты нъ экинши кезуьвинде Асият Аджимурзаевна Черкессктинъ алтыншы номерли балалар бавында «Волшебная юрта» деген дерисин озгарган, балалар ман халкымыздынъ бурынгысына элгезерликти (путешествие) уйгынлап, оларды ногайлардынъ маданияты ман, аьдетлери мен, яшав турмыслары ман таныстырган. «Балалар ман терме курды к, буры н гы саз алаты домбыра ман таныстык, ногайлардынъ кийимлерин карадык, бесик боьлев аьдетин озгардык. Дерис балаларды айлак кызыксындырды», - деп хабарлады Асият Аджимурзаевна. Конкурстынъ тамамлав кезуьвинде Асият Аджимурзаевна педагогикалык концепциясы этип балалар ман озгаратаган тыншаюв аьрекетин (досуговая деятельность) презентациялады. Тыншаюв аьрекетин уйгынлавда ол оьзининъ - саз етекшиси кебинде, педагог-тербиялавшыдынъ эм ата-аналардынъ куьшлерин бирлестируьвде коьреди. «Сазга, биювге уьйренген балалар тоьгерегин