Актуально В КЧР определили лучшего учителя родного языка и литературы Актуально Глава КЧР Рашид Темрезов вручил ключи от 19 новых пассажирских автобусов Актуально «Россети Северный Кавказ» на 7,7 % улучшили платежную дисциплину потребителей электроэнергии в КЧР Актуально В ФСБ России по КЧР рассказали как распознать телефонных злоумышленников  СКФО Новый логотип курорта Эльбрус в КБР представили в студии Артемия Лебедева

типы - хшыи

23.12.2019 332
типы - хшыи
Шайир мен йолыгыс - ол аьр заманда да адабият байрамы. Туьнегуьнлерде С. Никулин атлы республикалык балалар китапханасынынъ краеведение бойынша адабият боьлигинде «Яратувш ылыкт ынъ эм куваныштынъ канатлары» деп аталып, Россия Федерациясынынъ язувшылар Союзынынъ агзасы, Россиядынъ журналистлер Союзынынъ агзасы, яс шайир Асан Найманов пан йолыгыс озды. Амалламага Черкесск каласынынъ 2 номерли мектебининъ эм 5 номерли гимназиясынынъ туьрли классларынынъ ногай окувшылары шакырылган эдилер. Олардынъ етекшилери - 5 номерли гимназиядынъ ногай тилден окытувшысы Джульетта Бештаова эм 2 номерли мектептинъ библиотекари Людмила Ажгельдиева. С. Никулин атлы китапханадынъ куллыкшылары шайирдинъ язган китапларыннан, дурбатларыннан, шыгармалары баспаланган газеталардан эм журналлардан кызыклы выставкады аьзирлеген эдилер. Йолыгысты С. Никулин атлы республикалык балалар китапханасынынъ краеведение бойынша адабият боьлигининъ бас библиотекари Ирина Шебзухова юргистти. Ол йыйылганларды йылы саламлай келип, шайирдинъ яратувшылык йолы акында окувшыларга толы хабарлады. Асан ятлавлар язув ман аьле Адил-Халк авылынынъ ортак билимлендируьв мектебинде 8 класста окыйтаганында баслаган. Биринши ятлавын ол бурынгы ногай халк авызлама яратувшылыгы ман кызыксынувлыкта тербиялаган абайы Дженнетхан Кубановага багыслаган. Асан Аждаутович язувшыдынъ акында макалалар язып турган. Ол бир китаптынъ авторы болады. Асан буьгуьнге - уьш китаптынъ авторы. Онынъ балалар уьшин ятлавлары мектептинъ окув китапларына киргенлер. Калемдасымыз тек ятлавлар язып тувыл, журналистлик аьрекети мен де кенъ белгили. Куллыгы бойынша ногайлар тыпакласып яшайтаган коьп регионларда болып, йолыгыслар озгарады. А. Найманов 2008 йылдан алып «Маьметекей» журналында аьрекетлейди. 2009 йылдынъ канътар айында бас редактор-директордынъ борышларын толтырувшы этилип, сонъ бас редактор болып беркитилген. Окувшылар ман йолыгыста Асан энъ алды ман КЧР халк шайири, «Маьметекей» адабият-суьвретлев журналынынъ биринши бас редакторы, йолластырувшысы Аскербий Киреевтинъ ятлавларын балаларга окып эситтирди. - Шайир, язувшы, журналист болув - яваплы ис. Неге десенъ сен, бириншилей, тувган миллетинънинъ тилин саклавга шалыспага керексинъ. «Оьз тилине маьне бермеген, оьз миллетин уьш кере оьлтиреди» деген данъклы немец философиясын туьзуьвшилердинъ бириси Георг Вильгельм Гегель. Тили йоктынъ келеектегиси де болмас. Суьйткенде, аьр язувшы тувган тилин окувшыга шыгармалары ман суьйдирип билмеге керек. Сондай болып, уьйде атааналар да оьз балаларына, мектепте окытувшылар да окувшыларга оьз дерислеринде тилди саклавдынъ маьнелигин толы анълатсалар, аьруьв болар, деп ойланаман, - деди Асан эм янъы шыгаяк китабыннан бир неше ятлавын эситтирди. Юреклерди бириктирген ногай тил, Ана суьт пен сен синъгенсинъ канымга. Ана тилим басты тоьмен иемен, Сен аркалы мен дирекпен халкымга. Ер юзинде йок оьз тили болмаган, Кудай-Аллах бер халкымга сен онъай. Оьмирлердинъ терениннен келген тил, Ана тилим, суьйсин сени аьр ногай. Инсан тувыл тувган тилин билмеген, Шегейик биз тувган халктынъ кайгысын. Эй, йигитлер, айттырайык ногайды, Саклайык биз тилимиздинъ байлыгын, - деп язган Асан тувган тилимиз акында оьз ятлавларынынъ бирисинде. Амалламадынъ катнасувшыларын Ирина Шебзухова шайир Асан Наймановтынъ «Оьмирлерден давыс» деген поэмасы, тилди саклавга каратылган эм тагы да баска ятлавлары бойынша аьзирленген роликлер мен таньютырды. Йолыгыста ногай тилди саклав соравы, яратувшылык пан каьр шегуьв мектеп окувшыларында уьйкен кызыксынувлыкты тувдырды. Шайир олардынъ коьплеген соравларына яваплады эм оьзи де балаларга бир неше соьзлердинъ маьнелери бойынша тергев соравларды берди. Айтпага, каладынъ 2 номерли мектебининъ окувшылары ногай тилинде ятлавлар айттылар. Каладынъ 5 номерли гимназиясынынъ окувшылары ногай соьзлердинъ маьнесин шешуьвде оьз билимлерин ашык коьрсеттилер. Ызында шайир Асан Найманов окувшыларга «Маьметекей» адабият-суьвретлев журналынынъ янъы шыккан номерлерин савгалады. Йолыгыс айлак йылы аьлде эстеликли болып озды. Амалламадынъ катнасувш ылары l айир А. Найманов пан эм китапханадынъ куллыкшылары ман бирге эстеликке каьртке туьстилер.
332 просмотров


Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный