ТАБЫНЫШЛАР ОЬНЕРШНЛИКТИНЬ ОРТАЛЫГЫ

Карашай-Шеркеш Республикасынынъ Басшысы Рашид Темрезов Карашай кала округында исшенлик болувынынъ калыбында регионда биринши яс-явка инновациялык оьнершилик Орталыгынынъ официаллы ашылувында катнасты. Орталык санлы, гуманитарлык, илми-техникалык туспарлы билимлендируьв программалардынъ тизбесинде «санлы производстводынъ лабораториясы» болады. Я с-я в ка и н н о в а ц и я ­ лык оьрленуьв Орталыгы (ЦМИТ) Карачаевскте Кайсын Кулиев атлы маданияттынъ оьрленуьв Орталыгында ашылган. Онынъ йогары технологиялык алат-садак пан канагатланган производстволык участокларынынъ бириси Карашай-Шеркеш оькиметлик университетинде орынласкан. Экинши ЦМИТ тез арада республикалык орталыгында орынласаяк. Онынъ курылысы бу йылда «Юность» паркынынъ майданында басланаяк. Рашид Темрезов Карачаевсктеги ЦмИт-ти йоклаганнан сонъ, сондай орталыклардынъ республикадынъ аьр район орталыгында болмага керегин белгиледи. «2021 йыл кыралдынъ Президенти Владимир Путин мен Илмидинъ эм технологиялардынъ йылы деп белгиленген, эм бизим республикамыз уьшин кирген йылды КЧР-да цифровизация оьмирининъ басы деп атамага болаяк. ЦМИТ-тинъ ашылувы бу йоьнелисте абытлардынъ бириси», - деп Рашид Темрезов Инстаграм сетиндеги официаллы аккаунтында орталыкты йоклаганнан сонъ белгилеген. Бу проект «Кишкей эм орта эпшиллик эм оьзлик эпшиллик ойды демевлев» Миллет проектининъ калыбында таралтылган. ЦМИТ-тинъ бас аьрекети балаларга эм яс-явкага илми-техникалык, инновациялык эм производстволык тармакларында оьнершилик болымлыкларын оьрлендируьвге каратылган. ЦМИТ «санлы производстводынъ лабораториясы» болады. Ол яс-явкага инновациялык алат-садактынъ эм билимлендируьв курсларынынъ етерше болувын канагатлайды. Онда: прототиплев (макетлерди туьзуьв, сынав уьлгилерин аьзирлев), 3D модельлерди туьзуьв, программалав, дурбат эм видео контенттинъ производствосы киредилер. Орталыкта аьрекетлейтаган программалав мектеп балаларга микроконтролерларды, туьрли механизмлердинъ (роботлардынъ, промышленность автоматларынынъ, санлы программалар ман куллык этетаган станоклардынъ) куллыгын юргистетаган процессорларды программалав негизининъ билимлерин береди. Балаларды орталыкка тартув мыратта Карачаевсктинъ окувшылары уьшин билимлендируьв программаларынынъ (протиплев, робототехника, квадрокоптерди юргистуьв, дурбат эм видео согув) презентациялары уйгынланган эм 200 окувшы ЦМИТ-ти йокламага аьризе берген. Аьлиги заманда биринши билимлендируьв агымын окытув барады. Онынъ тамамында 30 окувшы 3D модельлевди эм 20 окувшы робототехникады оьзлестирееклер. Орталыктынъ алат-садагында медицина куллыкшыларына коршалавшы экранлар (Карачаевск ЦРБ-нынъ медицина куллыкшыларына 250 коршалавшы экран) аьзирленгенлер. Оннан баска ЦМИТ буьгуьнги куьнге «Кишкей калалар эм тарихлик яшарлык юртлар» РФ курылыс министерствосы озгаратаган конкурста катнасады. Онынъ енъуьвшиси онъайлы кала авасын туьзуьвге 80 миллион маьнетлик грантты алаяк. ЦМИТ материал-техникалык эм эксперт орынын тута келип, проектти аьзирлевдинъ калыбында ямагатшылык йыйынларды озгарувдынъ майданы болады. Орталыкта кала активининъ, экспертлердинъ эм кала администрациясынынъ яваплы куллыкшыларынынъ байланысы уйгынланады. Коьргенининъ тамамларын сога келип, КЧР Басшысы Рашид Темрезов булай деген: «Буьгуьн Карачаевсктинъ яс-явка инновациялык оьнершилик орталыгында мен бас затты - балалардынъ кызыксынувын эм каьрлемеге ымтылысларын коьрдим. Кезуьвли кере келеектегимиз касымызда болувына ыйнандым. Бизим балалар санлав заманында оьседилер эм заман ман бирге абытлайдылар. А биз олардан арт калмаска шалысаякпыз». Карачаевскте болувынынъ калыбында республикадынъ Басшысына Орталыктынъ негизинде искусстволы интеллектке окытув бойынша Сбердинъ янъылыклы проектининъ таралтылувы акында билдирдилер. Проекттинъ таралтылувына 50 КЧР яшавшысы тартылган. КЧР Басшысынынъ эм Правительствосынынъ пресс-службасы