СКФО В Северной Осетии в 2024 году появятся прямые авиарейсы в Нижний Новгород СКФО Сельхозкооперативы в КБР набирают популярность Актуально Региональный этап Всероссийской олимпиады по истории российского предпринимательства прошел в КЧР на базе КЧГУ Актуально Глава КЧР Рашид Темрезов в Приэльбрусье встретился с активистами Общероссийского движения детей и молодежи «Движение Первых» Актуально Глава КЧР Рашид Темрезов в Тырныаузе КБР принял участие в открытии Дворца культуры им. Кайсына Кулиева

СОНДАЙ АЬД ЕМ ЛЕР ЯШАВДАН ТАНМАНДЫЛАР...

13.09.2019 259
СОНДАЙ АЬД ЕМ ЛЕР ЯШАВДАН ТАНМАНДЫЛАР...
Ш еркеш халкы ны нъ аьдет лерине т аяны п тербияланганы уьшин, ол оьзининъ кишкей тувган элин айырым куьшли суьюв мен суьйген эм оны ман оьктемсиген, бизим коьп миллет ли р е с п у б л и к а м ы з д ы н ъ уьйкен патриоты болган, аьдемлерди миллет баскалы клары бойы нша айырмаган. Сондай аьдемлер оьлмейдилер. Неге десенъиз олар акында мутпайдылар. 70 й ы л . Бизим арамызда соьле яшаган болса, профессор Мухамед Гогушевке 70 йыл толаяк эди. Аьлемет аьдем, аьлим эм окытувшы акында ярык эстеликти биз оьмирлерге юреклеримизде саклаякпыз. М у х а м е д З а к е р е е - вич пен мен 1977 йылда Москва каласында таныс болдым. Ол онда авыл хозяйство экономикасынынъ Савлайсоюзлык институтынынъ негизиндеги аспирантурада окыйтаган эди. Б елгилеп озбага ке ­ рек, Мухамед бала шагыннан алып билимге айлак ым ты лы слы болып оьсти. Оьз замандаслары арасында ол мектеп программасыннан артык билими болган бала деп баскаланатаган эди. Эне сол билимге ымтылыслык эм каныгыслы аьрекетлев коьп балалы аьлде оьскен авыл яс балага профессорга, кафедрадынъ етекшисине дейим оьспеге амал бердилер. М ухам ед Го гуш евке аьдемлер тартылатаган, онынъ дослыгын излейтаган эдилер. Неге десенъиз аьдемлерди таза эм йылы юрек аьр дайым да оьзине тартады. Эне сондай эди профессор Гогушев. Йогары илмилик дережелерге эм атларга, ямагатшылык уьшин уьйкен маьнели ис оры нларга Мухамед каныгыслы иси мен, мыратка ымтылыслыгы ман етисти. Ол тек оьзине тувыл, оьз халкына, оьз республикасына пайда СОНДАЙ АЬД ЕМ ЛЕР ЯШАВДАН ТАНМАНДЫЛАР... аькелмеге шалысты. Зегенли аьлим эм педагог кепте аьлиги замангы аграрлык экономикада болган маьнели илмилик эм практи кал ы к м аьселелерди шешуьвге эм кеспили усталарды тербиялавга уьйкен косымын этти. М ухам ед М о с кв а д а а сп и р а н ту р а д а окы ган йылларында мен онынъ янында эдим. Ол айлак ярасыклы эм уьйкен аьдем эди. Аьдем акыллы, шынты кеспили уста, юмсак юрекли, соны ман биргесине тыскы коьриниси де сукландыргандай болса, тоьгеректегилерине айлак бек ярайды. Мухамед тап сондай эди. Ол коьп соьйлемеге суьймейтаган, аьр бир соьзин таптап, давазын бек те шыгармай айтатаган яс аьдем, уьйкен сый ман пайдаланатаган ата-анасына, оьз халкына тийисли инсан эди. Биринши куьнлерден алып, ол мени мен кардашымдай болып айкасты. Меним куваныш ларыма суьйи ни п турды . Авы р такы йкалары мда меним янымда болды. Сол зат уьшин мен ога бек муьсиревлимен. Биз уьшев эдик - Мухам ед Гогуш ев, мен - ЦИУ-дынъ аспиранты эм Нальчик каласыннан врачуролог Магомед Алиев. Тыншаюв куьнлеримизди биз бирге озгармага шалысатаган эдик. Боьтен де М ухамед яш айтаган Сокольники лесопаркында коьп болатаган эдик. Гогуш ев касиети бойынш а лидер эди. Ога коьплеген студентлер эм аспирантлар, М ГУ-дан, Москвадынъ оьзге вузларыннан ердеслеримиз тартылатаган эдилер. Биз оны ман досласканымыз уьшин оьктемли эдик. Суьйтип аз аьдем досласып биледи! Ол оьзининъ йогары тербиялы гы ман, ийгиликке ынанувлыгы ман эм намы слылыгы ман бизди, онынъ ердеслерин, сукландыратаган эм бизим уьшин коьрим болатаган эди. Ол бизим яс аьдемлеримиз куьшли эм куватлы, билимге ымтылыслы болганларын суьйген. Аспирантурадынъ уьш йылы уьш куьндей болып озып кеттилер. 1979 йылда, диссертациясын етимисли яклап эм экономикалык илмилерининъ кандидаты деген сыйлы атты алып, М ухамед киш кей тувган элине куллык этпеге кетти. Магомед Алиев те Нальчикке йолланды. Мен болсам Москвада калдым. Ама бизим дослыгымыз уьзилмеди. Аьр йыл сайын оьз отпускымды мен тувган Карашай-Ш еркеш юртында озгаратаган эдим. Эм биз Мухамед пен йыйы йолыгысатаган эдик. Оннан да артыгын ай тай ы м , мен аьле М ухамед Закереевичтинъ аьелининъ тувувында да ортакшылык э тт и м . М уха - медтинъ ян досы Фатима (кыз тукымы Даурова) анам беттен де, атам беттен де мага ювык ететаган эди. Аьел онынъ уьшин яшавынынъ энъ маьнели кесеги болды. Оьз аьелин Мухамед уьйкен суьйим мен эм каьр шегуьв мен курсап алып, айлак ийги аьел басшысы болды. О ьзининъ уьш те улы ман коьп заман озгарып, Мухамед оларды коьп затларга уьйретпеге шалысты. Оькинишке, улларынынъ наьсибин ол коьреялмады. Яшавынынъ эм яратувш ы лы гы ны нъ коьрк аткан заманында, онынъ оьмири уьзилди... Бизден сонъ не зат болаягы акында биз сийрек ойланамыз. Мухамед, менимше, оьзиннен сонъ не зат калдыраягы акында савлай яшавы бойы ойланып келди. «Яшавынынъ биринши яртысын аьдем онынъ уьшин ата-анасынынъ, экинш и яртысы н - балаларынынъ бети кызармасы н деп озгарм ага керек», - деп айтпага суьетаган эди Мухамед. Буьгуьнлерде онынъ балалары оларда Мухамед Закереевичтей аталары болганы уьшин уялмайдылар, а керисинше, оны ман оьктемсийдилер деп беркитип айтпага боламан.
259 просмотров


Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный