ЭКИ ИЙГИЛИГИ БИР КЕЛДИ

Бы й ы лд ы нъ увыт айында Караш ай-Ш еркеш Респ уб л и ка с ы н ы н ъ с ы й л ы окы тувш ы сы , Россия Фед е р а ц и я с ы н ы н ъ ж у р н а - листлер С о ю з ы н ы н ъ агзас ы Н а с и п х а н А з и з о в н а Д а у л о в а «С ав д у н ы я га т ы н ы ш л ы к » деп аталган уьйкен китабын шы гарган э д и . А расы коьп кетпей, «Сокпак йолга шы гарды » деп атапы п, сондай э к и н - ш и китабы да яры к коьрди. Китап, тиржы 300 экземпляр болып Майкоп каласы ны нъ «П олиграф -Ю г» ООО-сында шыккан. Онда Н. Дауловадынъ КарашайШеркеш эм Дагестан ресАмалламады Маданият уьйининъ басшысы Фатима Кумратова эм авыл китапханасынынъ басшысы Анжела Текеева юргисттилер. Олар КЧР сыйлы окытувшысы, РФ янъы китаплар ман кувандырганынъызды сагынаман, - деди Гульнара Муратбиевна. Ясы уьйкен калемдасымыз Насипхан Дауловады алып досласып оьскенмиз. Бир кере Дагестан Республикасынынъ Ногай районында шыгатаган «Шоьллик маягы» (соьле «Шоьл тавысы») газетасында Насипхан публ икал ары ны нъ ногай язувшылары эм шайирлери акында илми-тергев куллыклары киргенлер. Янъы йыйынтык уьш боьликтен туьзилген. Китап Насипхан Дауловадынъ окувшыга каратылган соьзи мен аш ы лады . «Калем колга туьскенде» деген биринши боьликте аьлим Юмав Каракаевтинъ, шайирлер Гамзат Аджигельдиевтинъ, Тайват Кирейтовадынъ, драматург эм шайир Магомет Киримовтынъ, язувшылар Иса Капаевтинъ, Аждаут Наймановтынъ, Солтахан Аджиковтынъ эм тагы да коьп баскалардынъ яшав эм яратувшылык йоллары акында терен илми тергевлери баспаланганлар. «Атлары сый ман айтылады» деген боьликте Эркин-Юрт авыл администрациясынынъ басшысы Магарбий Х убиевтинъ , «Ногай давысы» газетасынынъ бас редакторы-директоры Алтынай Атуовадынъ, РФ сыйлы окытувшысы шайир эм язувшы Елизавета Капаевадынъ эм сондай баскаларды нъ китапты нъ авторы акында терен макалалары, Н. Дауловага багысланган ятлавлар орынластырылганлар. Китаптынъ «Калемдасларымнынъ ойлары» деп аталган сонъгы боьлигинде Насипхан А зизовна акы нда коьп йыллардынъ бойында язылган шыгармалар ман таныспага боламыз. «Сокпак йолга шыгарды» китабынынъ презентациясы туьнегуьнлерде Эркин-Юрт авылынынъ Маданият уьйинде озды. Онъганнынъ эки ийгилиги бир келеди дегенше, сол куьн Насипхан Азизовнадынъ тувган куьни мен рас келди. Авторды сосы ийгилиги мен байланыста кутламага Эркин-Юрт авыл администрац иясы ны нъ басш ы сы М агарбий Хубиев, Ногай муниципал район администрациясынынъ билимлендируьв боьлигининъ басшысы Гульнара Еслемесова, онынъ орынбасары Мадина Баймурзова, авыл Маданият уьйининъ басшысы Фатима Кумратова, ерли «Зернышко» эм «Сауле» балалар бавларынынъ басшылары, язувшыдынъ кардаш-кавымы, авы лдаслары келген эдилер. журналистлер Союзынынъ агзасы Насипхан Дауловадынъ баспалаган китапларыннан кызыклы выставкады аьзирлеген эдилер. Меканнынъ сахнасын туьрли туьсли шарлар ман ярасыклаган эдилер. Авторды тувган куьни мен эм янъы китабынынъ шыгувы ман байланы ста Эркин-Юрт авыл администрациясы ны нъ басш ы сы Магарбий Хубиев кутлады. - Куьн яхш ы болсын, сыйлы дослар! Насипхан Азизовна мени ногай тилиннен окыткан, мага билим дуны ясы н таны ткан. Биз окытувшыдынъ язган китаплары ман окыйтаган эдик. Сиз ногай халкымызды, билимлендируьвди оьрлендируьвге коьп куьш инъизди салгансынъыз эм соьле де саласынъыз. Сизинъ окыткан окувшыларынъыз соьлеги заманда яшавда тебенли орынласканлар, олардынъ ишинде профессорлар да, аьлимлер де бар. Биз сизи мен оьктемсиймиз. Берк ден савлыкты , узак оьмирди, алдыда тагы да коьп янъы китаплар шыгарганынъызды сагынаман, - деди Магарбий Хубиевич. Насипхан Дауловага алгы слав соьзлерин Ногай муниципал район администрациясынынъ билимлендируьв боьлигининъ басшысы Гульнара Еслемесова айтты. - Яшавынынъ аслам кесегин яшаган сонъ, аьдем эткен ислерининъ тамамларын согады. Яшавда яманл а рд а н эсе, ко ьб и н ш е , аьруьв аьдемлер расатаганы эсинъе келеди. Меним де яш ав йолымда йолы ккан сондай аьдем лерим нинъ бириси Насипхан Азизовна болады. Мен сизди тувган куьнинъиз бен, янъы китабынъыздынъ шыгувы ман ак ю ректен кутлайм ан, ден савлыкты, аьр йыл сайын тувган куьни мен, янъы китабы ны нъ ш ы гувы ман эм презентациясы ман байланыста «Ногай давысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы-директоры Алтынай Атуовадынъ, куллыкшылар коллективининъ эм оьз аьелимнинъ атыннан алгыслай кегип, яратувшылык эм яшав йолларында йогары уьстинликлерди сагынып, савгаларды бердим. Соьз устасына каратылган сагынувлары ман язувшы Солтахан Аджиков боьлисти. - Буьгуьн сосы меканга Насипхан Дауловады тувган куьни мен, китабынынъ шыгувы ман байланыста демевлемеге, ногай адабиятын, журналистикасы н сыйлап келген аьдемлерге уьйкен разылыгымды билдиремен. Эркин-Юрт авылыннан ногайдынъ коьп белгили аьдемлери шыкканлар. Олар Фазиль Абдулжалилов, Суюн Капаев, Магомет Киримов эм сондай коьп баскалар. Сизинъ авылда энди де коьп зегенлилер туваягына мен сенемен. Куруптурсун Оразбаев меним аьруьв авылдасым эди. Онынъ улы Абдулкадыр ман биз бала шактан Д ауловады нъ сол ок Куруптурсун Оразбаев акында макаласын окыдым эм Куруптурсун Башиевич уьйкен язувшы экенин анъладым. Ол заманда мен аьле де яс эдим. Черкесскке коьшкенде, иним Солтанбек пен бирге Насипхан Азизовнага конакка келип коьп айкасканмыз. Бизим байланысымыз сол заманнан алып муткаят та беркиди. Насипхан Даулова м еним я р а тув ш ы л ы гы м акында да бир неше макала язды. Соннан бери айлак ювык айкасамыз, - деп боьлисти Солтахан Аджиков. I Китаптынъ авторын кешликте Карачаевск каласындагы У Алиев атлы оькиметлик Университетининъ карашай-балкар эм ногай филологиялары ны нъ доценти, шайир, РФ журналистлер Союзынынъ агзасы Юмав Каракаев хошлады. - Мен Насипхан Азизовнады узактагы 1972 йылдан алып аьруьв таныйман. Насипхан Даулова сансыз аьдемлердинъ коьзлерин билимлер дуныясына ашкан. Ногай илмисинде бу аьдемнинъ аты сыйлы орынды алады. Сонъгы элли йылдынъ ишинде ногай илмисинде тарих, адабият, тил акында язылган илми макалалардынъ коьбиси Насипхан Азизовнадынъ калемине тиеди. Н о га й д ы н ъ д а н ъ кл ы язувшылары Фазиль Абдулж алиловты нъ , С алехжан Заляндиннинъ, Суюн Капаевтинъ, Магомет Киримовтынъ шыгармалары акында биз Насипхан Дауловадынъ я зга н м а ка л а л а р ы н н а н окыймыз. Н. Даулова тек кобан ногай язувш ылары акында язып калмай, караногай язувшылары акында да коьп язган эм соьле де шебер тил мен язады. Мен Насипхан Дауловага узак оьмирди, наьсипти, берк ден савлыкты сагынаман, - деп белгиледи Юмав Иманиязович. Эркин-Юрт авылынынъ «Зернышко» балалар бавынынъ басшысы Фатима Абишева, «Сауле» балалар бавынынъ басшысы Эркехан Мурзабекова оьз сагынувларын айттылар. Китапты нъ ш ы гувы на багысланган амалламады авылдынъ Маданият уьйининъ куллыкшылары уьйкен куванышлы байрамга айландырдылар. Римма Утемисова «Эркин-Юрт» деген йыры ман юреклерге етти. Авыл Маданият уьйининъ басшысы Фатима Кумратова бир неше йырын Насипхан Дауловага эм йыйылганларга савгал ады . Я с оьнерш и Медине Керейтова да ярасык давазы ман коьнъиллерди коьтерди. Баьленше ярамат бир-бирининъ колларыннан ыслап, «Яш асын бизим Совет власти» деп айтады. Сол себепли биз Эркин-Ю рт орта мектебининъ окытувш ыларынынъ атыннан «Яш асын бизим Насипхан Азизовна!» деп айткымыз келеди. Мен сизди тувган куьнинъиз бен кутлайман. Хайырлы ясынъыз бан, Насипхан Азизовна! — деди Разият Тангатаровна. Н асипхан Д ауловады тувган куьни мен эм янъы китабынынъ дуныяга энуьви мен ногай оькиметлик республикалык драма театрынынъ актрисасы Светлана Муцалханова алгыслады. - Н асипхан Азизовна, мен сизге узак оьмир сагынаман. Энди де бизге коьп китаплар, хабарлар язып суьйиндиргенинъизди суьемен. Сизи мен бек оьктемсиймен, - деди ол. Онынъ соьзлерине Эркин- Юрт авыл Маданият уьйининъ художестволы етекшиси Зухра Сейфединова да косылды. - Б уьгуьн М а д а н и я т уьйи- мизде эстеликли ис - Насипхан Дауловадынъ яратувшылык байрамы. Насипхан Азизовна сыйлы аьдем эм окытувшы деп санайман. Ол меним анамды да, мени де окыткан. Сондай болып, баьленш е яс аркаларды берк билимлер мен савытландырган. Денинъиз сав болсы н, балалары нъ ы з, йиенлеринъиз сизди аьр заман суьйиндирип барсынлар. С осы ки та б ы н ъ ы з сонъы китап болмай, тагы да тувш ылык эм оьнершилик конкурслардынъ енъуьвшиси Ульяна Баисова ярасык давазы ман «Икон-Халк» деген йырды занъыратты. Эркин-Юрт халк театрынынъ катнасувш ы сы Зоя С ейф единова, Н асипхан Дауловадынъ бебеси, ИконХ ал к авыл м ектебининъ коьптеги окытувшысы Динислам Туркм енов ю рек туьптен кутлавларын айттылар. Эркин-Юрт авылынынъ ортак билимлендируьв мектебининъ окытувш ыларынынъ аты ннан Н асипхан Азизовнага йылы кутлавларын авыл мектебининъ ногай тилден окы тувш ы сы Разият Баймурзова айтты. - Ногай халкынынъ алал кызы Насипхан Дауловады танымаган аьдем, эш те, йок болар. Сизинъ зегенлигинъиз, шеберлигинъиз бен сукланып, уьйкен разы лы кты б ил д ирем из. Сиз бизим районы м ы зда окы тувш ы атын данъклап, уьйкен сый ман юргистип келесиз. Оьз куьшинъизди аямай, коьп йыллардан бербетин халкымыздынъ балаларын ярыкл а н д ы р у в га б а гы с л а п , баьленше китаплар шыгаргансынъыз. Язувшы Хасан Булатуковтынъ «Фатимат» деген пьесасында Мустафа ман Фатишыгаргандай Аллах этсин, - деди З. Сейфединова. Сондай болып, Насипхан Дауловадынъ ювыгы Ахмед Джетаулов та оьз сагынувлары ман боьлисти. - Н асипхан А зизовна меним окытувшыш эм тетейим болады. Буьгуьн сосы Маданият уьйинде оны сыйлап келген а ьд е м л е р ге баьрисине де разыман. Насипхан Даулова оьз оьмирин, бактысын ногай халкына багыслаган аьдем. Мен Я м ал -Н ен е ц автоном лы округынынынъ ногай ямагатшылык организациясынынъ атыннан Насипхан Азизовнады тувган куьни мен, янъы китабынынъ ярык коьруьви мен кутлай келип, алдыда тек йогары етимислерди, берк ден савлыкты, наьсип-наьвметти сагынаман. Биз, Ямалда яшайтаган ногайлар, сиз бен оьктемсиймиз. Аллах айтса, Ямал-Ненец автономлы округындагы ногайлардынъ ямагатшылык организациясы Насипхан Азизовнады шакырып, яратувшылык кешлик озгармага суьеди, - деди А. Джетаулов. - Мага сол зегенликти табиат берген. Мен оны таслап болм ады м . Б уьгуьн меним яратувшылыгымды сыйлап келген аьдемлердинъ баьрисине де муьсиревимди билдиремен. Савболынъыз, мени суьйтип коьтергенинъиз уьш ин. Мен энди де алдыда язбага шалысарман, - деди Насипхан Азизовна. Суьйтип, Насипхан Дауловадынъ «Сокпак йолга шыгарды» деген янъы китабынынъ презентациясы йогары дережеде байрам кепте озды. Биз авторды сол адабият байрамы ман кутлаймыз эм ога алдыда тагы да коьп янъы китаплар шыгарганын йораймыз.