Уллу Ата джурт къазауат бошалгъанлы 70 джылдан аслам ётсе да, ол энтда кесин эсгертир ючюн къалмайды. Къазауатны джылларында тас болгъан аскерчилени ёлюк сюеклери табыладыла да джюреклерибизни бушуугъа бёлейдиле. Белгилисича, уруш тюзледе кёб аскерчи тас болуб къалгъанды. Аланы ёлюк сюеклерин табыб, джерге асырагъынчы саулагъа тынчлыкъ келлик тюлдю.
Белгилисича, Шимал Кавказны совет аскерчиле фашист джыртхычладан 1943-ю джыл аууз-герги (октябрь) айны 9-да азатлагъан эдиле. Къаты сермешледе кёб уланыбыз джан берсе да, Уллу Хорламны келтирирге себеблик этген эдиле ала.
Мындан алда Къарачай-Черкес Республика бла Краснодар крайны ызлаучулары излей барыб, Уллу Лаба бла Санчара суула бир-бирлерине къошулгъан джерде совет аскерчилени ёлюк сюеклерин табхан эдиле. Тёрт аскерчини ёлюк сюеклерин тинте келиб, аланы къуру бирини къагъытларын табыб, ким болгъанын ачыкълагъан эдиле. Ол Къалмукъда туугъан, джашагъан 25-чи чекчи полкну тамада сержанты Санжар Манжиков болуб чыкъды. Аны эмда юч ёлюкню сюеклерин асыраргъа аталгъан бушуу митинг аууз-герги айны 9-да – совет аскерчиле Шимал Кавказны фашистледен азатлагъан кюннге аталыб - Орджоникидзе элни Морх ауушну джакълагъан аскерчилерибизге аталгъан музейни къатында болду. Митингге Уллу Ата джурт къазауатны ветеранлары, КъЧР-ни Халкъ Джыйылыууну (Парламентини) депутатлары, КъЧР-ни Правительствосуну членлери, республиканы шахарларыны делегациялары, джамагъат организацияланы келечилери келген эдиле.
Бушуу митингни КъЧР-ни Правительствосуну Председателини заместители Джанибек Суюнов ачды. Ол былай айтды:
- Онла бла джылла озсала да, Уллу Ата джурт къазауат салгъан джарсыула, бушуула алкъын джюреклерибизде джашагъанлай турадыла. Джуртубуз, бизни ючюн джан берген аскерчилерибизни биз не заманда да унутурукъ тюлбюз. Ала джюреклерибизде джашагъанлай турлукъдула. Былайда Къалмукъ Республикадан ётгюр Санжар Манжиковну дагъыда башхаланы ёлюк сюеклерин асыраргъа делегация да келиб турады. Делегацияны членлерине ачыкъ айтама: сиз ёхтем улан Санжар Манжиковну ёсдюргенсиз. Аны эмда аныча джигитлени кючю бла совет халкъ, совет джурт фашистледен азатланнган эдиле. Сиз Санжар Манжиков бла ёхтемленирге боллукъсуз…
- Къазауат алкъын бошалмагъанды, - деди кесини сёзюнде КъЧР-ни Халкъ Джыйылыууну (Парламентини) депутаты Алексей Ганшин. – Мен алай нек айтама? Фашистле бла джигитлеча сермеше, уруш тюзледе тас болуб къалгъан аскерчилерибиз кёбдюле. Биз аланы ёлюк сюеклерин излеб, табыб, джерге тыйыншлысыча асыраргъа керекбиз. Алайсыз бизни джюреклерибизге тынчлыкъ, рахатлыкъ келлик тюлдю, къазауат энтда барыб тургъанча кёрюннюкдю.
- Уллу иш баджаргъандыла излеучюле, - деди Николай Такушинов. - Ала болмасала, бу ёхтем аскерчилени ёлюк сюеклери табыллыкъ тюл эдиле. Сау болсунла, кёб джашасынла излеучюле эмда алагъа башчылыкъ этгенле. Биз тас болуб къалгъан аскерчилерибизни сюеклерин табыб, аланы асыраргъа керекбиз. Ол бизни борчубузду. Ала бизни ючюн джанларын бергендиле.
Башында айтханыбызча, Санжар Манжиковну эмда башха аскерчилени сюеклерин тыйыншлы асыраргъа аталгъан бушуу митингге Къалмукъ Республиканы делегациясы келген эди, аланы ичинде С. Манжиковну туудугъундан туугъан Давид Манжиков да бар эди да, анга сёз бергенлеринде, ол былай айтды:
- Мени къарт атамы Санжар Манжиковну сюеклери табылгъаны бизге уллу къууанчды. 70 джылдан асламны аны къайда ёлгени, къайда асыралгъаны белгисиз эди. Излеген да этген эдик, алай а аны юсюнден бир хапар да эшитмеген эдик. Бюгюн а аны ёлюк сюеклери табылдыла. Джууукъларыны джюреклери бир кесек рахат боллукъду. Бюгюн бушуу митингде къарт атамы эмда аны юч тенгин Къарачай-Черкес Республиканы джеринде асыраргъа джыйылгъанбыз. Джуртлары ючюн джанларын берген аскерчилени джатхан джерлери джумушакъ болсун. Къарачай-Черкес Республиканы эмда Краснодар крайны излеучюлерине айтырым а буду: «Сау болугъуз, къарт атамы эмда аны аскерчи тенглерини ёлюк сюеклерин табханыгъыз ючюн».
Хар ким сёлешиб бошагъанындан сора, фашистлени къолларындан ёлген Санжар Манжиков бла аны юч аскерчи тенгини сюеклерин тыйыншлысыча асырадыла бушуу митингге келгенле…
Къобанланы Махмут.
Комментарии