«ДЕН Ш Л Ы К ЯРАСЫКЛЫК ПАЛ АНЫРЫЛГЫСЫЗ»

Аьдемнинъ ярасыклыгы - ишки дуныясынынъ эм тыс коьринисининъ бирлесип келуьвинде. Олар тенълес болсалар, ярасыклыкка (гармония) етисиледи. Ярасыклык, яраслылык, ийгилик - ювык анъламлар. Баьри кыскаяклыларга йыйы кепте атаклы француз драматургы Лопе де Вегадынъ «Кыскаяклыда - сулып бизге айтканша, савлык ярасыклык пан айырылгысыз» деген соьзлерин эске салгынъ келеди. Аьле билдируьвлер техногенлик оьмиринде аьдемге ярасыклык, ийгилик, дурыслык... деген эстетикалык анъламлар ят болып калмайдылар. Ярасыклыкты аьр аьдем оьзинше анълайды. Оьзимнинъ хабарымды кыскаяклылар акында философиядан неге басладым? Болсын ол ана, абай, кыз, ян косак, аьпте, йолдас - аьдем ырувынынъ карувсыз яртысы, минсиз, оьзине оьзи сенуьвли эм, соьзсиз де, ясларына карамай, ярасыклы болып коьринмеге кереклер. А сонынъ уьшин биз аьр дайым оьз денимизди демевлемеге керекпиз. Бизим арамызда баскаларга яслыкларын эм савлыкларын сакламага ярдам этпеге аьзир аьдемлер яшайдылар. Йыйы кепте, аьдем зегенли болса, ол баьри затта да зегенли, деп айтадылар. Тап сондай аьр яклы оьрленуьвли аьдемлерге Анжела Джанкезовады (Адикинады) коспага болаяк. Онынъ кызыксынувлары туьрли: ол ийги етекши, айлак билимли эм оьз исининъ устасы, аьрекетли эм кувнаклы, эм, тутаслай айтканда, яны ашык аьдем. Анжела Чувашияда тувган, сонъ аьели мен Карелияга, анасынынъ кардашына коьшкен. Ол каты 90-ншы йыллар эдилер. Аталары Валерий Йльич оьз интернационалшы борышын Афганистанда оьткеннен себеп, барган ерлеринде оларга кишкей пеш бергенлер. Аьле орыс тилин кырлы билмеген чуваш аьели узак ерде яшап баслаган. Кала оларга уят эм коьтере таные болмай коьринген, сонынъ уьшин оларга айлак кыйын болган. Басында Валерий Ильич аьелин асырар уьшин, куллык табаялм аган. Ама, кыйынлыкларга карамай, «афганшы берклиги», каты кылыгы болган аьдем таные болмаган калада орынласар уьшин, оьзине йол ашып баслаган. «Туьсуьвден сонъ дайым коьтерилуьв болады», деп айтылады халк арасында. Аталары аз-аздан етимислер басамагысы ман коьтерилип баслады. Ол аьскершилик йолдасларын тапты. Олар оны дайым демевлейтаган, сенетаган эм баалайтаган эдилер. Валерий Ильичти афганшылардынъ район Советининъ председатели этип сайладылар. Онынъ белсинли, сенимли касиетлери уьшин ога тренажерлар залын сендилер. Сол залда афганшылар йыйынларын озгаратаган эм спорттынъ туьрлилери мен каьрлейтаган эдилер. Анжела кишкейиннен алып атасы ман бек байланыелы эди. Атасы спорт уьйренуьвлерине дайым кызын да алып баратаган. Суьйтип, Ак денъиз ягасыннан кыздынъ янъы яшавы басланган. Спорт пан белсинли каьрлейтаган атасынынъ кайдай куьшли экенин коьрип, Анжела да атасына усамага шалыскан. Спорт залы олар яшайтаган уьйдинъ конъысы подъездинде орынласкан болган. Анжеладынъ йолдаслары, бир класста окыйтаганлары кумда ойнасалар, ол саьатлеп спортзалда каьрлейтаган эди. Атасы оны эр баладай этип тербиялады, эм босына тувыл. Аьле уьш ясында Анжела 500-ден алып колларында ерден ийтелетаган (отжиматься) эди. Кызга энъ ийги тренер атасы эди эм ол оны бокстынъ эм каратэдинъ, ММА-дынъ (бои без правил) туьрли техникаларына уьйреткен. Анасы сол затты бек те яратпайтаган эди. Ол кызын саз мектебине аькететаган эди. Анжела онда да фортепьянодан, хордан, аккордеоннан саз билимлендируьвин алган. Бос заманын спортка беруьвине карамай, кыз бала окувда да етимислерин коьрсететаган болган. Окытувшылар мектепте кызды бек суьетаган, баскаларга коьримге салатаган эдилер. Орыс тилиннен онынъ билимлери ийги эдилер, ол коьп кере мектеп олимпиадаларында катнасып, баргылы орынларды алган. Сонъ мектептинъ, каладынъ сыйын россиялык олимпиадаларда яклаган. Анжела Карелиядынъ ийги окувшысы деп танылган эм музейде сакланатаган республикадынъ ийги студентлерининъ эм окувшыларынынъ Китабына киргистилген. Аьле «Республикадынъ алдында сыйы уьшин» Карелия Республикасынынъ президентининъ савгасына тийисли этилген. Сол савгага ол олимпиадалардан савлайроссиялык, республикалык, район оьлшемлеринде биринши орынларды алып турганы уьшин тийисли этилген. Суьйтип, онынъ спорт йолы басланган. Тамамында ол бокстан, ММА-дан эм каратэден спорт мастери болган. 11 классты кутылган сонъ, Анжела окыган мектепке кыралдынъ алдышы вузларыннан шакырувлар келетаган эдилер. Ол юрист болмага мырат эткен. Суьйтип, ога Москвага бармага ой этилди. Ама Москвага барув йолында, ол Петербург университетининъ юристлик факультети мен кызыксынув мыратта сол калада токталды. Кыздынъ баргыларын, мектеп олимпиадаларынынъ, ЕГЭ-лердинъ тамамларын коьрип, университетке алдылар. Окытувшылар йигерли, бойсынувсыз, белсинли студент кызга кала прокуратурасында куллыкка бармага ой эттилер. Суьйтип, Анжела студент бола турып, Санкт-Петербург кала прокурорынынъ орынбасарынынъ ярдамшысы болып куллык эткен. Интернетте ол Карашай-Шеркеш Республикасыннан Эдуард Джанкезов пан таныекан. Оны ман айкасувы Анжеладынъ яшавын толылай туьрлендирген. Бактысы оны энди де бек кызыклы яшавга - Кавказ кенъликлерине, Карашай-Шеркеш юртына аькелген. Ол киевге шыккан.