АСАБИКВА РДУНЕЙПШЫЩА ДЫРБАЙУШТІ

Щарда мцІуата Москва апны йгІацІцІтІ апсихология наукаква рдоктор, арыпхьагІвчва ръачІвагІадырра йъаладырхІауа Къарча-Черкес институт наука-рхъвыхра нхарала апроректор КЬАНДЖЬА-НАКІВАХВ Рида Ращид йпхІа асабиква рыхъазла лкъальам йгІахъыцІыз хкнигакІ: «АлымхІарыгІви ацыгв хвыци», «Абагьаха зпссгІауайа?» йгьи «Венера планета апны агІвзачва зшІашваз аджьащахъвараква». Ауат ахпагьи асабиква шхъырхуаш апшта, швабыжта йчІарачІу асурат зигІваквала йбайапІ. «АлымхІарыгІви ацыгв хвыци» книга йаланакІтІ атурыхчкІвынква: «Баграт йтшларджь», «Апыжвбана шгІагІвуаз», «Ажьа мкІчІвы», «Абага хІайльа», «Амшви абаги». Арат алокІква асабигІзарта йцауа ахвыцква, апычІв классква йапхьауа асабиква йрыквыргІапспІ. Ан-абачва, асабигІзартаква рынхагІвчва асабиква рцри бызшвала йызларачважвуш уызгІвымсхыз цхърагІагапІ. Лара автор йшылхІвауала, лгІариква рсаби хвыцква – Баграт, Лорина, Мирра локІта йралхІвлауа ракІвпІ акнига чкІвын йалалцІаз. «Абагьаха зпссгІауайа?» книга йаланакІыз агІахІвахраква апсабара амадзаква, апсауышвхІакви ахІапшхвыпшкви азыгІальаматра рзызбауа ашІаква ауат дырхъвыхуата рхъа ахъазла шІыцра щарда шгІахъыртІуа урыханаргІвазитІ. Автор асабиква йджьарщауа агІаншараква наука нархара рылтхуамца йгІалырбатІ. ЙащтагІайуа «Венера планета апны агІвзачва зшІашваз аджьащахъвараква» хабаргІвыра йгІалху ашІчІвараква йызнымкІва абаза газетгьи йгІаншвалтІ. Апхьахьа, апрофессор ПІаз Сергей ауи дгІаквчважвауата йшгІаликІгІазла, «Венера планета апны агІвзачва зшІашваз аджьащахъвараква» агвацчпа литература ажанрква йрыуу анаука фантастика йазыга ауаштІ. Абаза литература апны Рида лакІвпІ йапхъахауата ауи тшазыназырхаз. – АгІвыра майрата, афырква джьащахъварата йырчпаквауа урыланахІвауа уапхьитІ. Ауи апны апланетаква, ауапчахв, аспутникква йырпщылу астрономия, атехнология, атурых швапхаква йшаъадзу апшта йгІарбапІ. Афыр шІаква «Орел» спутник йаквчІвата Амыз, уадыргІвана Венера планета йшпссгІаз, ауаъа адинозаврква, аэкзотика гІайыраква, агІвычІвгІвыс дуква йшрынйауа, йрызниквауа йгІаквчважвитІ. Ауи апхьагІвчва шІаква азыгІальаматра ду шазырбуш кьангьш гьалам, – йхІвитІ ПІаз Сергей. ЙгІалкІгІара атахъыпІ, Рида Ращид йпхІа «Венера…» хабаргІвыра ангІанлырша 15 сквша шракІву дызтаз. Асквш 1998 агІан ауи агІвыра «Молодой поэт, прозаик, драматург» республика анкъвакъвра апны й-3-хауа агрант гІатнагатІ. Асквш 2000 йара ауи апш анкъвакъвра АйгІайра асквш 55 йадахІвуата йанакІвша агІан «Азпшра» хабаргІвыра ахъазла Кьанджьа-НакІвахв Рида йапхъахауа степень зму диплом гІалквнадыргатІ. Ауи ахабаргІвыра зынцІра шабгаз Абашта айсра Ду йаладзыз лхъапщыла йызпшуаз Рида ланду – Кьанджьа ГІидхан йылчвахъабагата йылгІвытІ. АхабаргІвыра ацІхъважва араса йалгитІ: «ШвгІашІыха зымгІва, швылаква гІахъшвтІыта адуней апшдзара швапшы. Агвымхараква азаман дшвмырган. Йара ауасагьи анцІра айшыспІ. Йшвхъшвымраштылын хІара хІшгІвычІвгІвысу, акъыльла хІадшвыргыл. Айсра – чІвыуарапІ, айсра – наспынтшарапІ, айсра – йыбарапІ, айсра – хьшвашварапІ». ХІыбызшва йазцІабыргыз, хвтомкІ аъара уысата йгьи поэмата зкъальам йгІахъыцІыз, «КЧР ауагІа руысагІв» хьзы йанкъвгагІвыз Кьанджьа Ращид йшвапхала дгІадзынгылтІ йпхІа Ридагьи. Ауи 10–12 сквша дыртата йапшым агІвыра хвыцква ашвъабгъьы йанылцІауа далаган, йыгькІалымрышвхтІ. УахьчІва апхьагІв йпахь йщтІалцІауа ахкнигакІгьи абаза саби литература зырбайуш гІацІщтрапІ.