Актуально В ФСБ России по КЧР рассказали как распознать телефонных злоумышленников  СКФО Новый логотип курорта Эльбрус в КБР представили в студии Артемия Лебедева СКФО В Северной Осетии прошла донорская акция Актуально В КЧР родители старшеклассников сдали ЕГЭ Общество Карачаево-Черкесия наращивает объемы производства тепличных овощей

«АЛ Д Ы ГА СЕНИМ Л ИК ПЕН К А Р А Й М Ы З .Л

05.02.2021 163
«АЛ Д Ы ГА СЕНИМ Л ИК ПЕН К А Р А Й М Ы З .Л
УЧКЕКЕНДЕ АТЫЛУВЛАР АКЫНДА Журналистлерди яшавдынъ баьри яклары кызыксындыратаган эдилер, сонынъ санында, Учкекенде атылув. «Учкекенде атылувды - терроршылык акт деп айтып болмаяк эм теракт деп белгиленмейди. Аллага шуькир, оьлгенлер йок. Эм авыр яраланган куллыкшылардынъ да савлыклары ийги якка туьрленедилер. Биз кавыфсызлык органларынынъ элшилери мен эм право саклав туьзилислери мен йыйылыс озгардык. Карашай-Шеркеш ери - тынышлы эм тебенли республика, эм бу зат, коьбинше, право саклав органларынынъ уйымлы эм тебенли куллыгы аркалы табылады. Элбетте, биз тамамларды эттик, куллыкты бардыраякпыз», - деди Рашид Темрезов. Басшыдынъ белгилевинше, республикада право саклав органлары, власть бутаклары эм республикадынъ яшавшылары ара айкасув туьзилген. «Менимше, бу аьлде баьриси де тезликли кепте амаллар алдылар. Сондай аьллерди болдырмав уьшин арбатын да куллык куьшлендирилеек», - деп белгиледи Рашид Темрезов. БИЛИМЛЕНДИРУЬВ АКЫНДА Озган йылда билимлендируьв туьзилисине уьйкен авырлык туьсти. Пандемия оьзининъ туьрлендируьвлерин киргистти - окувшыларды алыстан окувга коьширдилер, а окытувшыларга куллыктынъ янъы кебине уьйренмеге керек болды. Сондай ислерге биз аьзир тувыл эдик. Бу зат Интернет сетине де тиеди, ол республикадынъ баьри де муьйислерине еткерилмеген, гаджетлердинъ болувын карарлайтаган техникалык ярастырылувды да талаплайды. Регионнынъ Басшысынынъ айтувынша, КЧР-да 2021 йылда тезликли интернет болмаган бир яшарлык юрты да калмаяк. 2021 йылда республикады нъ мектеплер, фАп-лар эм муниципал власть органлары орынласатаган баьри яшарлык пунктларында байланыс каналларынынъ курылысы бажарылаяк. Сонъгы 2 йылдынъ ишинде интернетке КЧР-да 180 социаллык маьнели объектлер косылганлар. мектеплери мен 5-9 классл а р д ы н ъ окувшыларын аьжетсизлев карарланады; 2 7 о к ы - тувшы авыл мектеплерине окытувшыларды тартувга каратылган «Земский учитель» тоьлевди алган; Класс е т е к ш и с и - нинъ борышларын толтырув уьшин 5 мынъ маьнетрылаяклары, а 2022 йылда курылыс куллыклары басланаяклары акында айтты. Бу уьйкен проект КЧАО-дынъ туьзилуьвининъ 100 йыллыгына аьзирленуьвдинъ калыбында яшавга эндирилеек. Карашай-Шеркеш Республикасынынъ оьмирлик мерекесине багысланып, сондай куллык Оькиметлик филармониясын реконструкциялав бойынша да озгарылаяк. Оннан баска уьйкен куллык авыл Маданият уьйлерин беркитуьв бойынша да озгарылган. 2020 йылда Карашай-Шеркеш еринде 11 Маданият уьйлери курылганлар эм ремонтланганлар, бойынша тапшырувлар эткенмен», - деди Рашид Темрезов. САЙЛАВЛАР ЭМ ОЛАРДЫ ЙОКЛАВ Быйыл кыралымыздынъ эм Карашай-Шеркеш ерининъ яшавында эки маьнели ис - Россиядынъ Оькиметлик Думасына сайлавлар эм республикадынъ Басшысын сайлавлар. Журналистлер республикадынъ Басшысынынъ ис орынына оьз кандидатурасын арбатынгы болжалга атавы акында Рашид Темрезовтан сорадылар. «Элбетте, куллык этпеге эм оьзинънинъ эм команданънынъ исининъ емислелавшылардынъ аьдеттеги белсинликлерин белгиледи. «ЧЕРКЕССК-ХАБЕЗ» АВТОМОБИЛЬ ЙОЛЫ АКЫНДА Курылыс эм реконструкция темасы журналистлер мен йолыгыста маьнели болды. Журналистлер «Черкесск-Хабез» автомобиль йолынынъ ремонт куллыклары акында сорадылар, оларды 2024 йылда бажармага планлайдылар. Республикадынъ Басшысынынъ билдируьвинше, 2021 йылга ортак узынлыгы 5 километр болган «Черкесск-Хабез» автойолынынъ эки участогы туьзетилеек: «АЛ Д Ы ГА СЕНИМ Л ИК ПЕН К А Р А Й М Ы З .Л Оннан баска Рашид Темрезов КЧР-да Билимлендируьв йылынынъ тамамларын сокты. Айырым кепте окытувдынъ эки сменалык йорыгын тайдырувда токталды. Суьйтип, сол мыратка етисуьв уьшин КЧР-да Усть-Джегутада 1 номерли лицейге 400 орынга янъы корпус курылаяк. Гюрюльдеук авылында 165 орынга мектептинъ курылысы бардырылады. Оннан баска Черкессктинъ янъы микрорайонында 600 орынга мектептинъ курылысы бажарылган. 2021 йылда Учкекен селосында 960 орынга мектептинъ курылысы басланаяк. Билимлендируьв йылынынъ амалламалары «Билимлендируьв» эм «Демография» миллет проектлерининъ калыбында озганлар. 42 мектептинъ негизинде «Оьсуьв точкасы» гуманитарлык эм цифралык йоьнелисли Орталыклар ашылганлар; 1030 окувшыга «Кванториум» биринши мобиль технопаркы ашылган; 77 билимлендируьв организациясы соьлеги замангы алат-садак пан ярастырылган, 55 мектеп йогары тезликли Интернетке косылган; 10 спорт залларына эм авыл ерининъ мектеплеринде 6 ашык келистирмеге ремонт этилген; «Демография» миллет проектининъ калыбында 960 орынга 12 мектепке дейимги организациясынынъ курылысы бажарылган; 2020 йылда рсеупблика 10 мектеп автобусын алган; Рф П резид ентининъ тапшырувын толтырувдынъ калыбында 1-4 класслардынъ 23050 окувшысы исси тамакланув ман аьжетсизленген. 1-4 класслардынъ баьрри окувшылары тегин окув китаплары ман аьжетсизленгенлер. 2021 йылда тегин окув лик савгалавды ай сайын 2973 окытувшы алады. Регионнынъ яшавшылары уьшин куванышлы ис болып «Карашай-Шеркеш ерининъ халкларынынъ эртегилери» китабынынъ баспаланувы болды. Бу китапка карашай, ногай, шеркеш, орыс эм абаза тиллеринде эртегилер баспаланганлар. Журналистлер яшавшылар арасында китап соралув ман пайдаланатаганы себепли 2021 йылда китаптынъ тиражы оьстирилуьви акында сорадылар. Субъекттинъ Басшысы китап баспаланаягы акында билдирди. АЬР МЕКТЕПКЕ - БАВ-БАКШАДЫ Рашид Темрезов «Большой Карачай» газетасынынъ бас редакторы Людмила О садчаяды нъ Караш ай районынынъ Карт-Джурт авыл мектебининъ коьрими мен аьр мектепке оьз бавды эм бакшады беруьв акында ойын демевледи. Сол зат аркалы савлай мектеп уьшин тоьлевсиз тамакландырув уйгынланган. Оннан баска ол республикадынъ Басшысына Карт-Джурт авылында ФАП-тынъ эм спортзалдынъ курылысы уьшин разылыгын билдирди. ТЕАТР ЭМ КАРАШАЙ-ШЕРКЕШ ЕРИНИНЪ 100 ЙЫЛЛЫГЫ АКЫНДА Драма театрынынъ арбатынгы бактысы акында айта келип, Рашид Темрезов быйыл реконструкция бойынша проектлик куллыклары озгаа 2021 йылда 6 Маданият уьйи курылаяк эм реконструкцияланаяк. 2016 йылдан алып баьриси 35 Маданият уьйлери эм Карачаевскте Халк маданиятынынъ орталыгы курылганлар эм реконструкцияланганлар. ДОМБАЙДА КАР СУЬРЛИГУЬВИ АКЫНДА Журналистлер Домбайда кар агыны туьсуьвден сонъ кайдай ой-токтаслар этилгени эм Карашай-Шеркеш ерининъ яшавшылары эм конаклары не шаклы коршаланганлары акында кызыксындылар. «Следствие праволык белгиди береек. Мен профильли министерствога, Карачаевсктинъ кала округынынъ мэрине сосындай кавыфлык аьллерде баьри ислерди биргелестируьв рин коьруьв, Россия Федерациясынынъ Президенти салатаган эсапларды яшавга эндируьв кызыклы», - деди Рашид Темрезов. «Эгер кыралымыздынъ Президенти эм яшавшыларымыз меним исимге канагатлы белгиди берселер эм эгер Россия Федерациясынынъ Президенти меним кандидатурамды атаса, мен арбатын да аьрекетлеекпен. Неге десе алдыда шешилеек мыратлар эм эсаплар коьп. Буьгуьн биз кайдай дуныяда яшайтаганымызды ийги коьремиз - янъы ислер, элбетте, Карашай-Шеркеш еринде яшавга эндирилмеге болаяк кызыклы соравлар коьп», - деп билдирди Рашид Темрезов. Сонъ регионнынъ Басшысына КЧР-да Оькиметлик Думага сайлавшылардынъ йоклавын балавламага тиледилер. КЧР Басшысы сайЗеюко авылынынъ ишинде узынлыгы 2,62 километр участогы; Зеюко эм Хабез авылы арасында узынлыгы 2,36 километр йол участогы; С онъ, 2021 йылдан баслап 2023 йылга дейим йыл сайын автомобиль йол участокларынынъ 5 километрин ремонтлав карарланады. КЧР-ДА ПАНДЕМИЯ ШАГЫНДА ИНВЕСТИЦИЯЛЫК ПРОЕКТЛЕР Пресс-конференциядынъ калыбында журналистлер коронавирус пан аьл регионнынъ инвестициялык политикасына кайдай себепти тийдиргени акында кызыксындылар. Рашид Темрезовтынъ билдируьвинше, пандемия яшавдынъ баьри якларына себебин тийдирген, ама соны ман биргесине КЧР-да яшавга эндирилетаган бир инвестициялык проект те токтатылмаган. Ол республикадынъ юртында оьз аьрекетликлерин баслаган эм бардыратаган компанияларды белгиледи. - Авыл хозяйство тармагында проект - кой этин асыллав бойынша производстводы ийгилендируьв, оны «Дамате» Компания куьби яшавга эндиреди, ортак баасы 2,7 миллиард маьнет (проектти яшавга эндируьв болжалы - 2020­ 2021 йыллар); - ясыл энергетика тармагында проект - 2 кишкей гЭС-ти курув (оларды «РусГидро» ПАО-сы яшавга эндиреди), ортак баасы 15миллиард маьнет (проектти яшавга эндируьвдинъ болжалы -2023 йылдынъ сонъына дейим); - Прикубан районында тезликли кепли емис бавын олтыртув, ортак баасы 1.2 миллиард маьнет (яшавга эндируьвдинъ болжалы 2020-2021 йыллар). Оннан баска Рашид Темрезов билдиргенинше, республикада инвестициялык проектлердинъ яшавга эндирилуьвининъ калыбында 850-ге ювык косымша исши орынлар ашылаяклар. КЧР промышленностинде яшавга эндирилетаган уьйкен инвестициялык проектлер; РусГ идро - Верхне-Красногор ГЭС-лерининъ курылысы - 500 исши орын; «Хабез гипс заводы» ОАО-сы - Хабез гипс заводынынъ алатларын ийпеге унамаяклар. Мысалга, республикада кооперативлерди туьзуьв аркалы тезликли кепли бавларды оьрлендируьв бойынша программа яшавга эндириледи. Бу зат та оьрленуьв уьшин себеп. Авыл ерининъ яшавшыларынынъ калага кетуьвлерининъ санын тоьменлетуьв федераллык орталыгынынъ уьйкен демеви аркалы болдырылады. Буьгуьн биз кыралымыздынъ тамак азык кавыфсызлыгын оьзимиз аьжетсизлемеге керегимиз акында токтаска келдик. Эм тап кыралымыздынъ Президентининъ, Россия Правительствосынынъ эм Россия Федерациясынынъ авыл хозяйство министерствосынынъ демеви сондай тамамды берди», - деди КЧР Басшысы. СОЦИАЛЛЫ К СЕТЬЛЕР АКЫНДА Регионнынъ Басшысы гилендируьв эм продукция ассортиментин кенъейтуьв150 исши орынлар; «Вулкам» ООО-сы - «Юнди.асыллав бойынша фабрика, трикотаж йибин эм затларды болдырув инновациялык технологияларды кулланув ман» - (яшавга эндируьв шагында); «Селена» ООО-сы - «Спанбондты болдырув бойынша предприятиеди туьзуьв» - 200 косымша исши орынлар. АВЫЛ ХОЗЯЙСТВОСЫН ОЬРЛЕНДИРУЬВ АКЫНДА Йогары оьлшемде - РФ Президенти Владимир Путин белгилеген соравга яваплай келип, республикадынъ Басшысы республикада АПК тармагын оьрлендируьвге эм авыл еринде социаллык инфратуьзилисти беркитуьвге уьйкен эс этиледи, деди. «Урбанизация исин бирев де тайдырмаган, ама биз авыл ерин тийисли оьлшемде демевледик. Мектеплер, балалар бавлары курыладылар. Авыл еринде яшав сапатлыгы ийгиленсе, яшавшылар бир якка да кетаьдемлердинъ куьнделик соравларын шешуьвде власть эм яшавшылар арасында социаллык сетьлерде айкасувдынъ маьнели орынын белгиледи. Рашид Темрезовтынъ соьзлерине коьре, сонъгы йылларда республикадынъ яшавшылары ман оперативли сапатлы байланысты туьзбеге амал болды. Олар оьзлерининъ аьризелерин байланыстынъ туьрли кеплери аркалы йибередилер. Соны ман биргесине республикадынъ Басшысы, соравга яваплай келип, «Телеграм» каналларды сийрек окыйтаганы, уьйкен федераллык билдируьвлер каналларын сайлайтаганы акында билдирди. Онынъ белгилевинше, «Телеграм» - айкасувдынъ онъайлы амалы, ама оьз авторлык каналын туьзбеге планламайтаганы, тек келеекте сондай амал ман пайдаланмага болаягын айтты. КЧР Басшысынынъ эм Правительствосынынъ пресс-службасынынъ мат ериаллары бойынша баспага аьзирлеген А.АТУОВА. 
163 просмотров


Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный