СКФО Северный Кавказ возглавил рейтинг самых спортивных регионов страны Актуально КЧР осудили на 6 лет автомеханика из Краснодарского края за мошенничество  СКФО   В Северной Осетии очищают реку Терек СКФО В КБР состоится молодежный слет «Мосты дружбы» Актуально 6 молодых ученых региона получили гранты Главы КЧР в 2023 году

АКЪЫЛЬАКВШВАРА РЫБАГЪЬАРА ЙАЦХЪРАГIИТI

09.09.2020 129
АКЪЫЛЬАКВШВАРА РЫБАГЪЬАРА ЙАЦХЪРАГIИТI
Август а 12–14 руацIа Черкесск город апны ауагIахъа уысквала Россия а-Федеральна агентства (ФАДН) йгьи Ломоносов Михаил Василий йпа йыхьыз зхъу Москва КъральыгIва Университет (МГУ) йадыргалыз йызкьазуу арыпхьара семинар акIвыршара йацыркIтI ауагIахъа уысквала, ажвлара коммуникацияквала йгьи печатьла КЧР а-Министерства. Ауи йалан Лагъь КIавкIаз асубъектква йгIартыцIыз ашIыпIа хъаунашвахъцIара органква, ажвлара адкIылараква ргIащтийыгIвчва, ажурналистква. Айззара ангIахъыртIуаз йгIачважваз КЧР а-Правительства а-Председатель йзаместитель СУЮНОВ Джанибек Юнус йпа, ФАДН аунашвачпагIв йзаместитель МИШИН Михаил Николай йпа, аполитика наукаква рдоктор, апрофессор, Россия а-Президент йпны йгIаныршу ауагIахъа азазаъащаквала а-Совет апрезидиум йалу ЗОРИН Владимир Юрий йпа, аэкономика наукаква ркандидат ВОРОНОВ Александр Сергей йпа, СКФО-ла Россия а-Президент йгIащтийыгIв йаппарат ауацIа политика уысквала а-Департамент знапIыцIу ГЛУЩЕНКО Владимир Валерьян йпа акъральыгIва йгьи амуниципальна къвырльыкъвхагIвчва, ажвлара адкIылараква йрылу рыхъазла ари йапшу айззараква ракIвыршара магIныта йаму гIархIватI. – АуагIахъа уысквала а-Федеральна агентства йгьи Ломоносов Михаил йыхьыз зхъу Москва КъральыгIва Университет Россия Федерация асубъектква рпны ауагIахъа политика абзазара йалажьра йазынарху айззара хIреспублика йъакIвдыршауа швабыжта йсгвапапI. АуагIахъа, адин разазаъаща рыбагъьара апны акъральыгIва, амуниципальна къвырльыкъвхагIвчва рдырраква йрылархIара магIын ду амата йхIпхьадзитI. СКФО асубъектква рпны ауагIахъа политика абзазара йалажьра йацхърагIауа айззара йгIащтIырхуа ауысква, анаука-практика нхараква бызшвала, динла йапшым акъральгIвчва йрызбжьу айгвара рыбагъьара йшацхърагIауа кьангьаш гьалам, – йхIватI КЧР а-Хъада Темрезов Рашид йыхьызла йгIачважваз Суюнов Джанибек. Мишин Михаил СКФО асубъектква рпны ауагIахъа политика абзазара йалажьра йазынарху арыпхьара семинар адгалри акIвыршари йацызкIыз КЧР а-Правительства анхагIвчва дшырзыразу йхIватI. АМАКIЫРА ГIАНЫМШАРА АХЪАЗЛА Арыпхьара семинар йапхъахуз амш йайззаз рпахь йгIачважватI аистория наукаква рдоктор, апрофессор, МГУ акъральыгIва унашвахъцIара факультет адекан йзаместитель Полунов Александр Юрий йпа йгьи афилософия наукаква ркандидат, адоцент Халуторных Ольга Николай йпхIа. Апхьахьаква Россия уагIахъа щарда ъабзазауа къральыгIвата йшщаквгылыз, ауагIахъаква апшIазыргылуаш ашвхIаусыгIваква къару ъадзарымам амальква гIарысабапра, архъвыхраква акIвыршара, агIвымакъральква йгIартыцIуа СКФО апны бзазара шырчпауа йгIарыквчважватI. Халуторных Ольга йшылхIвазла, ауагIахъаква ракъыль аквымшварыквын, амакIыраква гIаншарыквын, акъральыгIва апхъала йыгьчIвырхъушым, акъару йалдзгIуштI. Ауи нымшара ахъазла апхъахьыла ажвасквша, асквшы гIважва руацIа Россия ауагIахъаква райгвара рыбагъьара магIын ду амапI. – Зпхьадзарала ймачIу ауагIахъаква ъабзазауа Россия аштаква рпны амамыр хчара магIын ду ззыбачIву анархараква йрыуапI. АуагIахъаква йрызбжьу айгвара хчара хIазынхара йахъазымкIва, агIвымакъральква, йалкIгIата, хIышта нхара йгIайуа Квта Азия акъральгIвчва хIуагIа йрылата йшбзазауагьи хIахъпшылра атахъыпI. Ажва ахъазла, Узбекистан йа Таджикистан йгIатыцIхуа атгIачваква араъа бзазара рчпитI. Ахабза мыгIвхъзымгауа, чвгьахара зымчпауа агIвымаква йрыуата Россия акъральгIвра гIазыртуа гьмачIгIвым. Араъа бзазара зчпауа агIвымаква рхъахIара йазынхара йахъазымкIва, рцри бызшвагьи ркультурагьи шырхчуш йазхъвыцитI. АгIвымакъральква йгIартыцIыз атгIачваква рхабзаква, рцIасква, ркультура рзыгIамырбауата йбзазарквын, хIуагIахъаква йрылагIващуштI. АуагIа апшIазыргылуаш швхIаусыгIва нымшара ахъазла амигрантква хIшырзаъазлушгьи хIазхъвыцра атахъыпI, – лхIватI Халуторных Ольга. Асеминар анхара йалаз ашIыпIа хъаунашвахъцIара йгьи акъральыгIва, амуниципальна власть органква рынхагIвчва, ажвлара уыснкъвгагIвчва, ажурналистква ауагIахъа азазаъащаква йгьи амиграция уысквала ргвгIанаграква гIархIватI, агIвымакъраль уагIахъа йгIарылцIыз хIышта йбзазара шатахъу кIьыда йгIаквчважватI. Россия УагIахъа фронт (ОНФ) КЧР-ла ашIыпIа хъвшара а-Исполком аунашвачпагIв Каппушева Людмила амигрантква йырзынадырхарныс йгIархIваз ацхърагIараква руысла араса йылхIватI: «АгIвымакъральква йгIартыцIыз Россия апны раъазлара анзыргIалуа ахабза мыгIвхъызгауа араъа йырчпуш гьаъам. Ахча гIазынхарныс йгIайуа рымгIва хътIыпI, йынхарагIатI. Ауаса мыгIвхъгара, чвгьахара нзыршауа рхвитнагIаква ахъадрыситI, хIкъраль йтырщтхуа ауи ахIа дгIарымщтихырквын рыцIа йагъьпI. Датшагьи «амигрантква бзита йырбзазара, уырцхърагIара атахъыпI»-зхIвауа тшдмыргIващаргIатI. Россия апны зымгIва рапхъа Россия акъральгIвчва ракIвпI бзита йбзазара атахъу»ХIреспублика агородкви арайонкви рпны Квта Азия йгIатыцIыз йрыуата йынхауа гьмачIгIвым. Ауат ъащарду йгIалцIла акытква рбзазагIвчва ъанхуш гьрауамхIва азджьакI ашшитI. Ауаса авласть знапIыцIу йшырхIвауала, аузбекква йырхауа ауыс хIуагIа рхъа йъачварымщауа, йъарзымчпауа йгIарылцIла нхарадъа йгIанхитI. Ажва ахъазла, ансищымта Черкесск город ацкьара йазынхауа хIара йыгьхIуагIам. АхъатачIв цехква рынхагIвчва ащардагIвгьи агIвымакъраль йгIатыцIыз ракIвпI. Акытква рбзазагIвчва йшырхIвауала, ацехква рпны аузбекква йгIарынхауа ахча мачIпI, хIуагIа ауаса йгьузынхушым. СомквакI зыртуа аузбек далымхуата йархIвуа зымгIва йчпитI, ахIаракьатчпагIвчвагьи ауаса йынхауа ракIвпI йыртахъу. Халуторных Ольга йшылхIвазла, ахIаракьатчпагIвчва рыхъазла файда злу йпуду анхара къару йанакIвызлакIгьи йгIадрысабапуаштI. – СНГ акъральква йгIартыцIта хIкъраль нхара йгIайуа йгIарылахIа акIвымкIва йыгьрылдзгIушым, – лхIватI Халуторных Ольга. – Ауат араъа тгIачвата йбзазузтын, рсабиква апхьарта, асабигIзарта йырщтиуазтын, рыбызшва, ркультура шырхчуш йазхъвыцуазтын апхъахьыла лшарата йрымазлушйищтI? КIавкIаз ауагIахъаква райгвара рыбагъьара азынхара йаццауата амигрантква рбзазара аныргIалрагьи хIазхъвыцра атахъызапI. Йауа ухIварыквын, агIвымакъральква йгIартыцIыз атгIачваквагьи хIуагIахъаква йрылата тынчта йбзазарквын, амакIыраква мачIызлуштI. Ставрополь край апны зъара уагIахъа бзазауайа? Арайон квтаква, акытква, акъвтырква, астаницаква рпны зпхьадзарала ймачIу ауагIахъаква йырпырамсуата рыбызшвагьи ркультурагьи рхчарныс рылшитI, йынхуш адгьыл рзалырхитI, акъральыгIва цхърагIараква ддрадзитI. Ставрополь край йбзазауа абазаква арахьарат ауагIахъаква йшрыщтаныкъвауа, йшабабауа, авласть знапIыцIуи дари шацынхауа араъа швапхата йъанамхъауа гьаъам. ЧКIВЫНЫРГIА ГВАТРА ДУ РЗЫБАЧIВПI ЙгIвбахуз атшын арыпхьара семинар анхара йалан аполитика наукаква рдоктор, апрофессор, Россия а-Президент йпны йгIаныршу ауагIахъа азазаъащаквала а-Совет апрезидиум йалу Зорин Владимир Юрий йпа йгьи аистория наукаква рдоктор, МГУ акъральыгIва унашвахъцIара факультет апрофессор Купцова Ирина Валентин йпхIа. Зорин Владимир Россия асубъектква рпны ауагIахъа политика абзазара йаларжьуата авласть органкви ажвлари шацынхауа, ари ауысла ахачIв хъадаква йауацIыхта дгIарыквчважватI. АуагIахъаква райгвара рыбагъьара къару алазцIауа акъральгIв жвлара институтква, ахабарргагаква руысгьи магIын ду шаму гIалхIватI Купцова Ирина. Ауи йшгIалылкIгIазла, ауагIахъаква апшIазыргылырныс зтахъу ауагIа кIьыдаква рмурад пIай йазынадзара ахъазла ахабарргагаквагьи Интернетгьи гIадрысабапитI. – Абзазара апны йнымшауа гьаъам. Йапшым агIаншараква рхабар тамамта ауагIа йрыларымгарквын, амакIыра гIаншарныс ауаштI. Ажва ахъазла, йапшым ауагIахъаква йгIарылцIыз чкIвыныргIа йабабитI, йащтаныкъвитI, ауаса амакIыра ангIарбжьалуагьи гIаншитI. ГIвыджь айсрыгьи гвыпла йапшIагылыргьи анахьани атшын йагвынгIвыхитI, тшщаквыркIыхитI. Ауаса ауи уатыкв уыста йызчпауа уагIахъакI дыркъванчауата агIаншара йгIаквчважвитI. Ауи апш хабар Интернет йгIатазцIауа ауагIа рхъвыцща ацаркIитI. Ауи нымшара ахъазла йчпачIвыйа? – дазцIгIатI Купцова Ирина. АуагIахъа уысквала, ажвлара коммуникацияквала йгьи печатьла КЧР аминистр йапхъахауа йзаместитель Хвби Ислам Хзыр йпа йшихIвазла, асоциальна сетьква рпны ахабар бзиква рыцIа йщардахарыквын, гвымхара згIвуа рмурад йгьазынадзушым. – СКФО асубъектква рпны ауагIахъа политика абзазара йалазжьуа ари ауыс цIолата хIадынхалуищтара сквшквакI цIитI. Ажва ахъазла, хIреспубликала ахабар бзиква Дагъстан апны ауагIа йрыларгитI. Дагъстан йгIатыцIуа ахабарква араъа ауагIа йдхIырдыритI. Арахьарат ареспубликаквагьи йара ауаса хIацынхарныс хIангIалтI, – йгIаликIгIатI Хвби Ислам. Нхарали социальна тшауацIыхрали КЧР аминистр йзаместитель Хвби ФатIима йшылхIвазла, ауагIахъаква йгIарбжьашвауа амакIыраква райхIара гIазхъшахъыцIуа чкIвыныргIа ракIвпI. Ауаса гвжважвагIва нымшара ахъазла ашIаква кIьыда урыдынхалра, нхарала йадгалра атахъыпI. Ауи швапхата йгIалырбаз Къыргъыз Республика апны урышвгьи, узбекгьи, китаецгьи, трыквгьи, курдгьи, къарчагьи, дунгангьи, уйгургьи бзазитI. Ауат адгьыл амаркIыта йа датша уыскI рзалмыргауата йанапшIагылуагьи гIаншитI. Ажва ахъазла, асквш 2006 агIан Искра кыт апны дунган уагIахъа (Китай Алагъь-Мараташварта йгIатыцIыз мсылманпI) йгIарылцIыз чкIвыныргIи акъыргъызкви рапшIагылра уыжвгIандзарагьи йалачважвитI. – Киргизия апны уагIахъа щарда шбзазауа зымгIвагьи йыжвдыруазапI. СыгIвзачва ауаъа йбзазитI, ауат телефонла санрачважвауа рбзазара шаъу, йызлу ауагIахъаква шащтаныкъвауа сазцIгIалитI. Ауат йшырхIвауала, зджьарагьи йнымхауа, аурам йбжьу ракIвпI амакIыраква рщарда гIазхъшахъыцIуа. УахьчIва хIызквчважвауа ауагIахъа политика абзазара йалагIжьуата чкIвыныргIа аргваныта хIрыднымхалырквын, нхарала йшадыгIгалуаш хIазымхъвыцырквын, амакIыра гIазхъшахъыцIуа йшатахъу апшта йыгьхIзыщаквкIуашым, – йгIалылкIгIатI Хвби ФатIима. Айззара йалаз СКФО арахьарат асубъектква ргIащтийыгIвчвагьи ари ауысла ргвгIанаграква рхIватI. АмакIыра гIазхъшахъыцIуа швхIаусыгIва нымшара ахъазла йчпачIву йгIаквчважватI. Арыпхьара семинар йцIыхъвахуз атшын йайззазгьи ари ауыс акIвпI йызквчважваз. АуагIахъа уысквала, ажвлара коммуникацияквала йгьи печатьла КЧР аминистр йапхъахауа йзаместитель Хвби Ислам Къарча-Черкес Республика апны акъральыгIва уагIахъа политика абзазара йшаларжьуа, акъральгIв жвлара институтква, ауагIахъа жвлара организацияква, ахабарргагаква ари ауыс къару ду шаларцIауа йауацIыхта дгIаквчважватI. Асеминар йаднакIылыз акъральыгIва йгьи амуниципальна къвырльыкъвхагIвчва, ажвлара адкIылараква ргIащтийыгIвчва, ажурналистква «Россия Федерация асубъектква рпны акъральыгIва уагIахъа политика абзазара йалажьра» темала дырра шрауыз арцIабыргуата МГУ къральыгIва унашвахъцIарала афакультет асертификатква рырттI. ЙгIашвхIыргвалашвахпI, асквш 2018 агIан Россия Федерация асубъектква рпны акъральыгIва уагIахъа политика абзазара йалажьра йазынарху арыпхьара семинар Москва, Екатеринбург, Уфа, Грозна, Санкт-Петербург, Новосибирск, Ростов–на–Дону, Хабаровск городква рпны йапхъахауата йакIвшатI. Псков, Чебоксары, Москва, Тюмень, Якутск, Омск, Нальчик, Волгоград городква рпны арыпхьара семинар цIыпх йакIвдыршатI.
129 просмотров


Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный