АЬДЕМШИЛИГИ МЕН ЭМ УСТАЛЫГЫ МАН ЫЗ КАЛДЫРГАН А

Эльмира Абдурахмановна Узденова (Рамазанова), Эркин-Юрт авыл мект ебининъ куллы кшысы: - Мен яс-явка механизаК.НАЙМАНОВАДОБАГОВА. кызларым, бир ерде де йок» деп, юрегимизди кувантып, коьнъиллендирип туратаган эди. Соьзсиз де, бизим звеном ызга совхозды нъ басшылыгы, комсомол эм партия райкомынынъ ягыннан уьйкен эс берилетаган эди. Бизге Чехословакияга кыдырувга путевкалар берилдилер, окувга туьспеге де тийисли маглуматлар берилетаган эдилер. Коьплеген кызларымыз йогары окув отанларына окувга туьстилер. Бизди «Молодой гвардеец пятилетки» деген омырав белгилери мен, партия крайкомынынъ, КЧАО обкомынынъ Сый грамоталары ман коьп кере савгалаганлар. Канш аубий Азаматовичтинъ себеп этуьви мен яслык шагымда юрегимде кепленген ерди, данъылды суьюв арбатын да яшавымды совхозда куллык этуьв мен байланыстырмага себеп болды. Мен коьп йылларды совхоз участогынынъ данъылларында, бир неше йылларды токтынъ заведующийи болып та иследим эм яшавымды кыр куллыклары ман байланыстырганыма бир де оькинмеймен. Каншаубий Азаматовичтинъ ис дерислери бизди шыныктырдылар, куллыкты баалап билуьвге уьйреттилер. Сыйлы ердесимиз яшавдан кешкенли йыллар озсалар да, онынъ уьйреткенлери, насыйхатлары дайым юрегимде яшайдылар. М а д и н а А у л и - совна Баймурзова (Арсланалиева), Эркин-Ю рт авыл адм и н и с т р а ц и я с ы - нынъ басшысынынъ орынбасары: - Мен комсомол механизацияланган звеносына 1975-1976 окув йылынынъ сонъына келдим. Баьриси звенода 11 кыз болып ислейтаган эдик. Каншаубий Азаматович бизге атамыздай болып, йылы соьзин айтып, алаллыгын коьрсетип турды. Ол оьзи айлак танъ, йогары аьдем шил иги болган аьдем эди. Мектепти кутылып, аьле бир затка да сулыбымыз болмаган кызлар толысынша ислеп болаяклары на коьплер ынанмаган да эттилер. Ама биз касымызда болган ясы уьйкен ис досларымыздынъ - Каншаубий Азаматович Курмангуловтынъ, Мусса Абдурахманович Таузовтынъ, Иван Семенович Бондаревтинъ, Крымгерей Харунович Тулькуевтинъ сенимлерин акламага шалыстык. Яс-явка звеносы туьзилгенде, «Эркин-Ю рт» совхозына бес янъы трактор берилди эм биз экисер болып, сол темир атларымыз бан кыр куллыкларын бажаратаган болып, эткен куллы гы мызды тергеп, йылы соьзи мен, уьйреткени мен демевлеп турды. Сулыплы трактористлер Яхъя Азаматович Канглиев, Менглибий Мелакаевич Бекуатов та бизге ярдам этип турдылар. Элбетте, яслык заманымыз яшавымыздынъ кайнавлы шагы эди эм куллыктан сонъ ойын-тойга да, кешликлерге де баратаган эдик. Эм онда да Каншаубий Азаматовичтен ызын алатаган эдик. 1977 йылда секер шувылдырды оьстируьвдетапкан йогары етимислеримиз уьш ин бизим звеномыз нуьвимиз арбатынгы яшавымызда да кеспи алып, намыслы аьрекетлевде ийги негиз болды. Салиме Керимова, Шайдат Матакаева, Дженетхан Керимова, Фатима Курманакаева Ставропольдинъ авыл хозяйство институтын окып кутылдылар, мен - Ставропольдинъ политехиикалы к институтында йогары билим алдым, Эмма Апакаева Карачаевсктинъ педагогикапык институтын, Эльмира Узденова Пятигорсктынъ авыл хозяйство техникумын, Тайбат Битлева Астраханьде технологиялык техникумын, Зухра Алабердова медучилищеди окып кутылдылар. Баьримиз де кеспи алып, кенъ яшавдынъ йоллары ман ян-якка шашыраган болсакта, яслыгымызда туьзилген байланысларымызды эш уьзбеймиз эм зегенли, уста насыйхатшымыз Каншаубий Азаматович Курмангуловты дайым йылы эскеремиз. Яткан ери юмсак болсын! Сыйлы ясы уьйкен, насыйхатшы Каншаубий Азаматович Курмангулов акында йылы эскеруьвлери мен Кельдихан Ксирова да боьлисти. - Каншаубий Азаматович акында тек ийги соьзлерди айтпага боламан, неге десе ол бизим шынты досымыз, окытувшымыз, яшав йолында туспарлавш ымыз болып турды. Айлак танъ эм йогары эдаплы болган ясы уьйкен бизди куллыкты, онъыс беретаган ерди сыйлап, оьз халкымызды баалап билуьвге уьйретти. Сондай ийги аьдем меним яшавымда болганына айлак муьсиревлимен. Онынъ акында ярык эстелик юрегимде оьмири сакланаяк. Ол халкымыздынъ, авылымыздынъ оьктеми болады десем, янъылыспаякпан, неге десе сондай аьдемлердинъ ишки дуныяларынынъ, йогары эдаплыкларынынъ тазалыгы ман эм куьши мен яшавымыз да ярык эм терен маьнели болады. Каншаубий Азаматович Курмангулов акында юрек туьбиннен шыккан йылы соьзлерин тек бу яс-явка звеносынынъ агзалары тувыл, аьле оны билген, таныган баьри авылдаслары айтпага болаяклар, деп билемен. Неге десе оьзининъ яшавын, бактысын намыслы ислевге, халкка пайда аькелуьвге багыслаган аьдем тек йогары сыйлавга, оьрметлевге тийисли. К.А.Курмангулов авылдаслары арасында ийги аьел басшы, алал ата эм атай деп те белгили болган. Яшав оьмирин ол халкымыз арасында сый-абырайы болган окытувшы Елена Хасановна Бул а ту ко ва ман бир этип, авылда айлак коьримли аьеллердинъ бирисин туьзген, ян досы ман бирге уьш аьвлетти - кызлары Ирина эм Марина, ул л ары М уратты тербиялаган, оларга билим-тербия берип, яшавда тийисли орынларын таптырган. Курмангуловларда атайларынынъ эм аьейлерининъ сы йы н алып бараяк йиенлери эм йиеншерлери оьседилер. Быйылдынъ 20-ншы майында айтувлы ердесимиз, Россия Федерациясынынъ сыйлы механизаторы Каншаубий Азаматович Курмангулов тувганлы 90 я сын а толаякэди. Оькинишке, онынъ «яшав ю лды зы » эрт е соьнген болса да, онынъ яры к келбет и акы нда эстелик разылыклы ердеслерининъ, тувганларынынъ, халкынынъ юрегинде оьмирлерге калаяк. ВЛКСМ ЦК-нынъ коьшпели Кызыл Байрагы ман савгаланган эди. Тап сол йылда «Ударник труда-77», «Молодой гвардеец пятилетки» деген омырав белгилери мен савгал анд ы к. С авл ай з в е ­ номыз бан Чехословакияда болувымыздан баска Марьем Еслемесовага аьле Болгарияга да яс-явка фестивалинде катнаспага путевка берилди. Дженетхан Керимова ВЛКСМнынъ XVIII съездининъ делегаты болган. Элбетте, куллыкта ийленип, авырлыкларды енъип уьйреэдик. Кайдай куллыктапшырылса да, биз оны намыслы толтырмага шалысатаган эдик. Каншаубий Азаматович бизге дайым бас-коьз Ногай халкынынъ тарих йылязбасында оьзининъ атын алтын аьриплер мен калдырган аьдемлердинъ бириси Эркин-Юрт авылыннан Каншаубий Азаматович Курмангулов болады. Савлай яшавын эгиншилик пен каьрлеген ердесимиз уллы сый-оьрметти оьзининъ алал иси мен, оьз Элин, халкын куьшли суьюви мен тапкан. Ислеген заманында ерди баалап, оны оьрметлеп билген, оьзининъ куллыксуьерлиги мен авылдасларына коьрим болган К.Курмангулов яшавдан кешкени он эки йылга ювык заман озган болса да, онынъ аты разылыклы авылдасларынынъ юреклеринде яшайды эм эш мутылмаяк. Яслайыннан бактысын ерди асыллав ман, онъыс оьстируьв мен байланыстырган РСФСР сыйлы механизаторы Каншаубий Азаматович оьзининъ алал иси уьшин «Ис ветераны» деген атка, эки «Сый белгиси», Октябрь революциясынынъ, Ленин орденлерине, коьплеген медальлерге тийисли болган. А энъ де баалы онынъ савгасы - ол авылдасларынынъ, оьзининъ тербияланувшыларынынъ юреклеринде калдырган ярык эстелик эм сыйлав. Каншаубий Азаматович Курмангулов «Эркин-Юрт» совхозынынъ участок басшысы болып ислеген заманында, 1975 йылда республикамызда, сол заманларда Ставрополь крайынынъ калыбына кирген областимизде, аьле кыралымызда да деп айтсам, янъылыс болмас, сынъар яс-явка механизацияланган звено туьзген эди. Мектепти кутылган кызларды тракторды айдал уьйретип, К.Курмангулов оларды данъыл куллыкларына тартты. Бу яс-явка звеносы акында данък савлай кыралымызга яйылган. Олардынъ ис сулыплары ман танысаяк болып, Ставрополь, Краснодар крайларынынъ туьрли хозяйстволарыннан, аьле США-дынъ Айова штатыннан да элшилер келген эдилер. Яшавларында болган сол аьлемет шак акында Каншаубий Азаматовичтинъ тербиялаган кызлары буьгуьн-буьгеше де уьйкен йылувлык пан эскередилер. Этилген ийгилик мутылмас дегенше, зегенли насыйхатшыларынынъ ярык келбети сол яс-явка звенодынъ агзаларынынъ юреклеринде сакланады. Янъыларда биз яс-явка механизацияланган звеносынынъ агзалары ман йолыгыстык эм яслыкларынынъ эстеликпи куьнлери, Каншаубий Азаматович пан айкаскан шаклары акында хабарламага тиледик. Сыйлы ердесимизди эскерип ЮРЕКЛЕРДЕ ЫЗ КАЛДЫРГАН АЬДЕМШИЛИГИ МЕН ЭМ УСТАЛЫГЫ МАН цияланган звеносына орта мектепти кутылганлай ок келдим. Биз, орта мектепти янъы кутылган кызлар, авыр куллыкка эш бир коркынышсыз киристик. Айткым келетаганы сол, бу затта Каншаубий Азаматовичтинъ уьйкен уьлиси бар. Ол аьр кайсымызды дайым демевлеп, йылы соьзин айтып, бизди даьврендирип туратаган эди. Бас деп бизим звеномызда алты кыз ислейтаган эди. Механизацияланган куьптинъ звеньевойы Зухра Кумукова, комсорг Дженетхан Керимова болганлар. Олар эм тагы да авылдынъ кызлары Салимет Керимова, Эмине Алакаева, Марьем Еслемесова, Шайдат Матакаева звенода бириншилер болганлар. Оннан сонъгы йылда звенога тагы да бес кыз косылды. Айткым келетаганы сол, Каншаубий Азаматович бизди авыр куллыктан коркпай, кайсы иске де йигерли кирисуьвге уьйретти. Темир атларымыз бан биз эртениктен танънан алып, кешке дейим данъылда ислейтаган эдик. Эртеникте таьтли уйкымыз боьлинетаганына да карамай, биз куллыкка йогары коьнъиллик пен асыгатаган эдик. Бизим касымызда аьр дайым ясы уьйкен насыйхатшымыз болганы бизде оьз куьшимизге сенимликти тувдыратаган эди. Соьзсиз де, бизим аьр кайсымызга техникада куллык этпеге айлак кызыклы эди, неге десе, сондай звено биринши кере уйгынланган эди эм Каншаубий Азаматовичтинъ каьр шегуьви аркалы биз алдышы комсомол звеносы деп саналатаган эдик. Булайда Каншаубий Азаматовичтинъ уьйкен аьдемшилиги, танъпыгы, алаплыгы, бизим аьр кайсымызга тап атамыздай болып турганы акында айтпай болмайман. Оьзининъ исин ийги билген, яшавын ерсиз бир куьн де ойламаган ясы уьйкен бизге куллыксуьерлиги мен, аьдемшилиги мен аьр дайым коьрим болган. Ол бизди тракторды айдап та, ерде культивацияды эттирип те, баразнапар сыздырып та, урлык шашып та, кыскаша айтканда, баьри данъыл куллыкларына у ьйреткен. Соны ман биргесине Каншаубий Азаматович «Сиздей, меним