АЬДЕМ ОЬАСЕ ДЕ, ИНГИ ИСДЕРИ ЯШАЙДЫ

А ьр биримизге Ер юзинде яшавдынъ белгили болжалы бериледи. Сол заманды кай тип яшамага керегин аьр ким оьзи белгилейди. Аьр кайсымыз акында кайдай эстелик калаягы да аьдемнинъ оьзи мен байланыслы. А ьдем онынъ акы нда эстеликне шаклы сакпанганына коьре яшайды. Интеллектти, йогары эдаплыкты эм юрис-турмыстынъ культурасын, бир соьз бен айтканда интеллигентликти, оьсип келетаган аркады тербиялав исинде, косып та айтпай, уьйкен орынды туткан, аты алтын аьриплер мен бизим колледждинъ тарихине язылган аьдемлердинъ санында математикадан окытувшы Абдулхаир Даутович Туртаев турады. Бир йыл артта ол замансыз яшавдан кеткен. Ол яркын, оьнершиликли, баска аьдемлерге пайда аькелмеге шалысып яшаган аьдем. Онынъ аты бир неше аркага сайлаган исине йогары кызмет кылувдынъ, кеспиге алаллыктынъ белгиси болады. Аьдемнинъ яшавы йырдай уьзиледи. Эм онынъ ер юзинде яшавынынъ аргы ягында-эстелик, аьдемлердинъ, асабалардынъ белги беруьвлери. Абдулхаир Д аутович Туртаев 1957 йылдынъ 24 январинде Шешен Республикасынынъ Шелков районынынъ Старо-Щедринский станицасында тувган. Ол коьп бал алы аьелде оьскен. Орта мектепти кутылган сонъ, Тавлы авыл-хозяйство институтынынъ «Авыл-хозяйствосын электрификациялав» факультетине окувга туьскен, инженер-электриктинъ кесписин алган. Институтты кутылган сонъ, Шелков районынынъ Энергосетьлеринде куллык этип баслаган. Шешен еринде кавга йылларында янъы кеспилик усталыкты алып, Новощедринск мектебинде математикады окытып баслаган. 1998 йылдынъ 1 сентябриннен алып Абдулхаир Даутович окытувшылык аьрекетлигин Карашай-Ш еркеш Республикасынынъ Эркин-Ш ахар поселогынынъ 1 нолык аьзирлиги болган. Ол дайымлык кепте оьзининъ кеспилик оьлшемин оьстируьвдинъ уьстинде каьрлеген. «СПО туьзилисинде студентлерди кеспилик аьзирлевде математикалык эсаплардынъ орыны» тергев исининъ уьстинде каьрлеп, ол студентлердинъ ясларын эм психологиялык баскалыкларын эске алып оьз билимлерин туьзген. Куллыгын аьлиги заманнынъ талапларына келисте бардырган. ИКТ (информационно-коммуникационные технологии) тармагында онынъ билимлерининъ теренлиги дерислерининъ белсинлигин, а суьйткенде окувшыларыАЬДЕМ ОЬАСЕ ДЕ, ИНГИ ИСДЕРИ ЯШАЙДЫ мерли кеспилик лицейинде баслаган. Лицейде куллык этип баслаганынынъ биринши куьниннен алып, ол баьрисин де оьзининъ ыйкрамлыгы ман, сабырлыгы ман, йогары интеллекти мен, зегенлиги мен, студентлерде кыйын, ама бек маьнели предметке кызыксынувды тувдырувы ман сейирге калдырды. Ол айлак ашык эм алал аьдем эди. Окытувшы кебинде студентлерде билим отын ягып, сайлаган кеспилерининъ маьнелигин анълатып, оларды кызыклы студент яшавына тартып билген кеспили уста эди. Абдулхаир Даутовичтинъ оьз предмети бойынша ийги теориялык эм практиканынъ билимлерининъ сапатын оьстируьвге себебин тийдиргенлер. А б д у л х а и р Д а у т о ­ вичтинъ дерислеринде аьр дайым оьнерш илик аьл туьзилген эм сол зат студентлерде ойшылыкты, билимлер алмага ымтылысты тувдырган. Онынъ студентлери баслангыш кеспилик билимлендируьв (НПО) эм орта кеспилик билимлендируьв (СПО) отанларында озгарылатаган илми-практикалык конференцияларында тергев проектлери мен катнасканлар. Оьнершилик проетлер «Билимлендируьв ава - 2007» Савлайроссиялык ярмалыкта коьрсетилгенлер. Абдулхаир Даутович оьз исининъ шынты кеспили устасы эди. Бизим коьплеримиз онадан усталыкка уьйренгенлер эм ога кенъес, ярдам тилеп барувымыз да сийрек тувыл эди. Ол айлак шыдамлы эм рагимли аьдем эди, ярдамы кереккен бир аьдемди де кайтармаган. Студентлер окытувшылары аркалы математикадан берк билимлер алып калмай, кыйын яшав аьллеринде тувра йол излеп, шынты аьдемлер болып та уьйренгенлер. Абдулхаир Даутовичтинъ яшавы онъыннан туьзилген, онынъ суьйген куллыгы, аьели, сонда ол суьйикли ата эм атай болган. Аьр эр аьдем аьел туьзбеге, уьй салмага, терек олтыртпага керек, деп айтадылар. Онынъ яшавында да тап суьйтип болган. Ол уьш балады - Алиханды, Алинады, Азаматты тербиялаган эм олар акында оьктемлик пен хабарлайтаган эди. Бир йыл артта Абдулхаир Даутович - аьлемет, ишки дуныясы бай аьдем Ер юзинде, окувшыларынынъ эм ис коллегаларынынъ юреклеринде мутылгысыз ыз калдырып, яшавдан кетти. Бу толтырып болмастай йойым. Абдулхаир Даутович буьгуьн арамызда йок болса да, онынъ акында эстелик дайым бизи мен.