АБАЗА УАГIАХЪА РКУЛЬТУРА ЛЗАРГВАНХАТI

Зысквш 70 зыртлапІаз ТЛЮПОВА Вера Федор йпхІа абаза уагІахъа бзи йызбауа, сквшпхьадзара цІуата хІкультура щъата йацІагылу ауагІаква дрыуахатІ. Ари аурышв пхІвыс «Абазашта» газет гІацІлымгІвгІауата сквшыкІгьи гьцум, Абаза къральыгІва театр адиректор дизаместительта дъадзанхауа а 17 сквша руацІа ауи ащата щтIазцІаз дшрылапхьадзахаз кьангьашкІгьи гьалахым. Йауа ухІварыквын, ауи лакІвпІ кыти-кытла дакІвшумца апшыгІвчва разкІкІра йадынхалуа, ауи ауысла аунашвачпагІвчва йрачважвауа, абилетква ртира, афишаква рагвныргІвра зхъвдакву. Ауат ауысква дахІврала йзырхъйауа, зуыс йазцІабыргу аъанатІанкъвгагІв абаза кытква зымгІва рпынгьи бзита дырдыритІ. Абаза къральыгІва театр ангІаншагІваца йатахъу ъачІвагІагІвчвала йадгалра ахачІв хъадаква йрыуан. Вера Федор йпхІа хІшахалыргІвазазла, ауи атлахан лара аурышв къральыгІва театр администраторта дынхун, ауаса Абаза театр йадиректорхаз КІьыщмахва Умар нхара данирайгва «момо» гьлымхІватІ, дадгылтІ, чІахІра зму хъвдаквцІарата йылпхьадзатІ. – АцІабырг схІвапІта, зымгІвагьи йджьарщун Абаза театр съацаз. Ауаса ауаъа зымгІвагьи гвапата йгІаспылтІ. КІьыщмахва Умар дсыцта абаза кытква йырхъазымкІва рхъадаква хІрынйатІ, сара сшизаместительу, апшыгІвчва йрыцынхуш сара шсакІву йахайыргІвазатІ йгьи шІыцта йгІаншаз Абаза театр йацыркІырныс дрыхІватІ. ЙызцІакІырайа, швабыж баргвыта хІалагатІ хІынхара, ауагІа аспектакльква йырпшырныс йгІайуа ласы йыгьхІзамрыщцатІ. ХІспектакльква абаза кытква йырхъазымкІва, щардазджьара йыгІгатІ. Ауи апшта, йсгвапата йгІасгвалашвахитІ Къвмыш кыт хІанца абзазагІвчва акультура Тдзы зынла йшгІадырчвыз. «Ссабиква Абаза театргьи шаъу рдырра стахъыпІ», – лхIватI сыздзхъашваз акъарча пхIвыс. Ауи шпаджьауымщуш? Абаза театр гІаныршара уагІа щардагІв ащтаныкъватІ, ауи ачпара гьмайрамызтІ. Абазипхьадза рхъа аладузара атахъыпІ театр ъарауыз. Ауи ауагІахъара зхчауа, ршІыйара азъазарата йаъу зымгІва гІазцІазкІуа дунейпІ. Ауи йахъазымкІва адуней классикагьи абаза бызшвала асцена апны йанбыжьгара – йызхвыйа?! Абаза театр злагІахъыртІыз «АмхІаджьырква рыщтала» спектакль йгІахъвмарыз рыхьызква анцІрала атурых йалалтІ, ауи амщтахь ауагІа бзи йырбаз афранцуз драматург Мольер Жан Батист йпьесаква «Смешные жеманницы», «Мчыла айъазагІв», Щыбзыхва Лариса йылгІвыхыз «Гващагъагъ» пьесала аспектакль, «Ан лгвы», «Ашвыуа ахIыгIва» датшагьи аргылчІвква йалачпу йрыуапІ. РахІа гвышхвара гІауылазцІауагьи асабиква ракІвпІ. Ауи апшта, «ГьажьльантІутІ» («Колобок») урышв локІ абаза бызшвала Къазма апны йангІахІырба амщтахь зымгІва рцІыхъва чкІвын хвыцкІ дгІанхан дчІвапІ. «Йугвапхама аспектакль?» – сицІгІатІ ауи. Сара Колобок абаза бызшвала йызчважвауата йыгьсымдыруазтІ», – йхІватІ ауи йджьайщадзауата. Ауи асаби йылачкІвынква саныртапшы, йхІхауа ауыс магІныта йаму рахІагьи йсыласхІватІ. Ауат йрапшу агIаншараква ауагIа мачІ-мачІымца атеатр йшазаргванхауа, хІгІапсара ахъазыкІ йшымдзуа хъахIдырцІитІ йгьи хIдыргвыргъьитІ. Атеатр абазаква сквшышвпхьадзарала йазыркІкІыта йгІартынхаз ауагІахъа азъазара йахчартапІ, апхъанчІви бзазагаква, анапІлачІпара пкъыгІваква, афашаква йразкІкІыртапІ. Тлюпова Вера Россия атеатр анхагІвчва р-Союз далапІ. Ростов город, Чачан Республика йакІвшаз атеатр нхагІвчва рфорумква, рлабораторияква, щарда мцІуата Домбай апны Москва, ГИТИС йгІатыцІыз арыпхьагІвчва йырзадыргалыз амастерклассква дрылан. – Атеатр а-Сквш йадахІвуата Россия атеатр анхагІвчва р-Союз апредседатель Калягин Александр йбзирала Москва йгІатыцІыз атеатр ъачІвагІагІвчва «Мастер слова», «Мастер-сценодвижения», «Мастер-гример» нархараквала атшыбжьараква хІзадыргалтІ. Ауат рапш ъачІвагІагІвчва театрипхьадза йаъазлара атахъыпІ, ауаса хІара ауи хІачвыхъараркІвапІ. ХІактерква дасу йшйылшауала рхъа йадынхалхитІ. Грозна апны йакІвшаз ауагІахъа театрква рфестиваль апны 14 театркІ рспектакльква гІадырбатІ, ауат зымгІвагьи ргІахъвмарра хІапшытІ, апхьара курсква хІырхъыстІ, хІхъа ахъазла шІыцра щарда гІдыртІ. Швабыж бзита йадыргалыз ауи афестиваль ршІыйара лахІвара ду гІахІыланацІатІ. Абаза театр йынхауа зымгІвагьи азаман йатахъдзата йгІаннаршаз уагІапІ. ДгІахІахвпІ Хвыжь Людмила. Лныбыжьла дшІахымкІва дгІайтІ ауи атеатр. Араъа акІвпІ йъалдырыз ашва пшдзата йшылхІвауагьи, актер азъазара шлылугьи. Йара ауаса щарда гьцІуам дгІайищтара Ныр Мурадин. Такси даквчІвата йынхуз ахъацІа йаргьи йыгьйымдыруазтІ аршІыйара дшачІву. Ауи уагІа щардагІв злу асцена апны йгІахъвмаруаш аназыркІкІуаз дгІахІаутІ, йуыртлагьи, йквпшыралагьи даквшвауата йхІпхьадзатI йгьи хIгьымгIващатI, швабыжта асцена йаквыргIапсу дактерпI. Ауи апшта йрылу аталант рымдыруата зъарагІв аъуда? Ауат рыуа шгІахъхІкъьалуаш хІащтапІ. Къарча-Черкес педагогика колледж апны актер талант зму астудентква щардагІвыпІ, Къазма хІанцара уагІа пшдзата йту джьахІщитІ. Ауаса уахьчІвала зсабиква актер ъачІвагІа гІалырхырныс зтахъу анабачва мачІыгІвпІ. Ауи гвасрапІ. Схъатала актер ъачІвагІа магІын ду амата йспхьадзитІ, йалкІгІата Абаза театр актерква руагІахъара йазгылата уыс ду дырхъйитІ. Тлюпова Вера пхата дгІалгвалашвахтІ аурышв театр данынхуз агІан ауи йадиректорыз Кълыч Къанокъва Мурид йпагьи. Къанокъва Ленинград къральыгІва институт йапхъахауата йгІалгаз хІхаквлагІвчва дрыуан. Ауат рабанпара ракІвпІ КъарчаЧеркес апны зымгІва рапхъа йгІаншаз аурышв атеатр атшауацІыхра мгІва джвыквызжьыз. Къанокъва аурышв театр асцена жвасквшапхьадзара айттІ, ауи унашва ъадзахъицІаз асквшква руацІа рахІа ршІыйара хІауала йанырчвыз заманта актерквагьи апшыгІвчвагьи рхъа йгІатахатІ. Абазаквагьи театр рымазара пычІвта йащтаныкъвауа йалагаз ахІбачва Къанокъвагьи дрылан. Абаза къральыгІва театр ангІанша ауи адуней йхІваджьызтынгьи, йшигвтараз, сквшпхьадзара дшащтаныкъваз атурых йгІалахатІ. – Къанокъва Мурид йпа йапш атеатр аунашвачпара даквыргІапсдзата йынкъвызгаз датша заджвгьи гьсыздырам. Ауи актерква дасугьи рпсихология цІолата йдыруан. Спектакльипхьадза ррыхІазырра, апремьераква рагІан йалгандзыкІьа дгылата актерква ргІахъвмарща ахъа уалагата ацІыхъвадза йырхъвыхуан. Схъатала ауи йынхаща театр апхьартата йспхьадзитІ, – лхIвитI аъачIвагIагIв . Тлюпова Вера Черкесск амузыка училища адирижер хор хъвшара дангІалга угІалагата акультура дазынхитІ. ЛъачІвагІала Черкесск йтагылаз адзахырта фабрика аклуб, апхьартаква рпны, «Каскад» завод апны ахорква, авокал гвыпква лбжьауа дынхатІ. Агород администрация культурала ахъвшара даметодистын, РТИ завод акультура Тдзы лнапІыцІатагьи дынхатІ. ЙшгІалгвалашвахуала, ауи агІан хмызигІадзапхьадза акультура анхагІвчва ръачІвагІадырра дырцІабыргуан. Ауаъа угІалагата рабанпара зымгІва ауи амгІва йштымцІуа, руыс бжанардзата зынгьи йшнымшаз лхІвитІ. Тлюпова Вера йшгIалылкIгIазла Абаза театр дъадзанхауа асквшква руацIагьи лхъатала йылгIвыз асценарийквала хвлокIкI дыргылтI. Акультура йазцІабыргу ари агІвычІвгІвыс Абаза театр адахІвраква ймачІымкІва лкъару шрылалцІауа, актерквагьи апшыгІвчвагьи дшраргванхаз, хІуагІахъа руацІала лыхьыз шбергьльу кьангьаш гьалам. Ауи пакІи гІвыпхІчви дранпІ, ауатгьи ргIариква гІарыцІагылхтІ. ЙрылапІ ауат юристгьи, экономистгьи, бухгалтергьи, хвгІахвтыгІвгьи. Ауаса ауат зымгІвагьи бзи йырбауа ран йгьи ранду дыззынхауа абаза уагІахъа шракІву бзита йырдыритІ. Ауаса йанаъазара, хІуагІахъара щардагІвы йрылазгуш Тлюпова Вера лтгІачвагьи рылапІ