СКФО Новый логотип курорта Эльбрус в КБР представили в студии Артемия Лебедева СКФО В Северной Осетии прошла донорская акция Актуально В КЧР родители старшеклассников сдали ЕГЭ Общество Карачаево-Черкесия наращивает объемы производства тепличных овощей Актуально Представители молочной отрасли КЧР могут принять участие  в Национальном Молочном Конгрессе   

УРАЛДАН – БЕРЛИНГЕ ДЕЙИМ

15.05.2015 1049
УРАЛДАН – БЕРЛИНГЕ ДЕЙИМ
кумуковИкон-Халк авылыннан Якуб Карасовтынъ кавга йоллары Уралдан баслап Берлинде кутылганлар. Кавга ветеранынынъ кутырган фашизм мен арсландай алыскан согысларды коьргени, баьленше аьдемнинъ де, бактысына етеек болар эди. Яшавдынъ саьвлели толкынларында ялдап, яслыгында шаштыртаяк, юрегинде суьювдинъ биринши сезимлерин тутандыраяк шагы – яс аьдемнинъ яслыгы кыралымызга капланган огырсыз кавга  ман рас келди. Авызында ана суьти кебип уьлгирмеген дегенше, анасы яслайыннан оьлип, атасы кавгадан кайтпай, Якуб кара оьксизликтинъ зыкысын шекти. Кавгадан Я.Карасов, омыравы савгаларга толып, енъуьв мен кайтты. Ветеран сол савгаларга карап, кайсысы не зат уьшин берилгени акында айтады. Энъ сыйлысы – Уллы Аталык кавгадынъ экинши дережели орденине не зат уьшин тийисли болганын да мутпайды. – Экинши Украин Фронтынынъ генерал-лейтенанты Свиридов басшылык эткен танклар корпусы Европады фашистлерден босатувда авыр согыс йолларын оьтип, 1944 йылдынъ апрель айында Венгриядынъ бас каласы – Будапешттинъ туьбиндеги Кечкемет юртынынъ тоьгерегинде орынласты. Мен Т-34 танктынъ командири эдим. Фашистлер мен согысларга энъ алды ман танк батальонлары кирисетаган эдилер, – деп эскереди алыстагы йылдынъ язлыгын Якуб. – Разведкамыз Кечкеметте эпсиз коьп фашистлер беркигенлерин билдирди. Согыс эпсиз авыр болаягын куьнибурын билетаган эдик. Босына тувыл, куьшли техникасы болган фашистлердинъ саны уьш мынънан артатаганы да белгили болды. Селоды курсап алув уьшин, бизге Уьшинши Украин фронты да косылды. Венгриядынъ эне сол еринде куьшли согыслардынъ барысында эки яктан да кайгадер аьскершилер оьлдилер, аьдем каны шокырак болып агатаган эди. Кешеси-куьндизи токтамай согыслар барып турдылар. Фашистлер, доьрт-бес айдынъ бойында, оьзлери беркиген селоды ыслап турдылар. Бизим танк корпусымыз фашистлерди япырып шыгаяк эди. Ама командованиемиз бурынгы венгр юртын, ватпай-шашпай, босатпага деген буйрык алды. Сонъалыкка эки фронттынъ да командованиеси кылыплы план туьзди. Курсавдынъ айырым кесегиннен фашистлер шыксынлар уьшин, Кечкемет пен Секешвехер каласы арасындагы отыз километрлик ерде коридор аштык. Уьмитимиз акланды. Эки юрттынъ арасындагы юзим бавларынынъ ишинде баьленше куьнлердинъ бойында канлы согыс барды. Сав калган фашистлерди есирге алдык. Суьйтип, Венгриядынъ, тарыйхлык маьнелери болган эки юртын да, бузылувдан-шашылувдан сакладык. Эки кере де яралы болганына карамай, ердесимиз Чехословакияды, Австрияды, Болгарияды, Югославияды, Румынияды босатувда катнаскан. Будапештти, Венады, Прагады, Германияды босатканы уьшин, ол коьплеген эрлик медальлерине тийисли этилген. – Енъуьвдинъ байрагы Рейстахтынъ басына 1945 йылдынъ майында кадалган болса да, меним уьшин кавга 1950 йылда кутылды, – деп эскереди ветеран. – Мен Венгрия ман Румынияда сав алты йылды кызмет кылувымды бардырганман, тувган якларыма 1950 йылда кайтып келгенмен. Уьйининъ тандырынынъ йылувын саклап тураяк анасы, эрлерше сыгып кушаклаяк атасы йок экенин билсе де, Якуб Уралдан Берлинге дери етип, канын тоьккен, енъуьвди ювыклаткан бавырдасты тувган ердинъ ери еннет, сувы сербет дегенше, ата юрттынъ алавы оьзине тартты. Тувган Икон-Халк авылына кайтып келгенде Якуб, атасынынъ аданасы Меджидтынъ улы Келдимураттынъ уьйинде, доьрт йыл яшады. Кавгады оьткен танкист, уьстиндеги кийимин де авыстырмай, ерли совхозда тогыз йылды комбайнер болып куллык этти. Тагы он йылды Эркин-Шахар секер  заводында шофер болып иследи. Бес йылды ДРСУ-да да сол куллыкты юргистти. Тыншаювга шыкканша, сонъгы бес йылды Якуб Карасов «Карачай-Черкесводстрой» трестинде ерлерди сувгарув бойынша автоотрядтынъ басшысы болып куллык этти. Яс аьдем Икон-Халктан Джагапировлардынъ тотай таьризли ак сылув кызлары Нинады яратты. Эки йылдан аьелде кыз бала тувды. Кыз балага Люба деген ярасыклы атты бердилер. Любага тете Света, оннан сонъ Якубтынъ тукымын алып бараяк Вадим тувды. Карасовлардынъ балалары татым, тилбирликли аьелде оьстилер, куллыктынъ оьрметлигин ата-анада коьрдилер. Якуб пан Нина эки кызга да, улларына да йогары билим бердилер. Аьвлетлерининъ аьр кайсысы оьз алдыларына уьй болдылар. Карасовлар оьз яшавларында аьдемшиликтинъ акыйкатлыкларын толтырдылар, Икон-Халк авылында санлы уьйлердинъ бириси болдылар. Язлык келгенлей, Карасовлардынъ каралдыларын бадырап аткан бав тереклери ярасыклайдылар, Уллы Енъуьвдинъ сыйлы мерекеси кавга ветераны Якуб Карасов уьшин эки куваныш аькеледи, ол тувганлы быйыл 90 йыл ясына толады. Биз сыйлы ветеранымыз, кавгадынъ катнасувшысы Якуб Карасовты тувганлы 90 йыллыгы ман, Уллы Енъуьвдинъ сыйлы байрамы ман ак юректен кутлаймыз.
1049 просмотров


Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный