СКФО Новый логотип курорта Эльбрус в КБР представили в студии Артемия Лебедева СКФО В Северной Осетии прошла донорская акция Актуально В КЧР родители старшеклассников сдали ЕГЭ Общество Карачаево-Черкесия наращивает объемы производства тепличных овощей Актуально Представители молочной отрасли КЧР могут принять участие  в Национальном Молочном Конгрессе   

РЕСПУБЛИКА ЁСЮМНЮ ДЖОЛУ БЛА БАРАДЫ

01.02.2019 296
РЕСПУБЛИКА ЁСЮМНЮ ДЖОЛУ БЛА БАРАДЫ

Уллу магъанасы  барды

Эркин-Шахар элде шекер завод ишленнгенли 55 джыл болду. Ол заманны ичинде предприятие регионну да, аны тёгерегиндеги элле бла шахарланы да шекер бла баджарыб тургъанды. Аны бла да къалмай, бу тёгерекде татлы тамыр ёсдюрген мюлклени битимлерин алыб, аладан продукция этиб чыгъарыб да келгенди. Кеси орналгъан элни адамларындан да, хоншу элледе джашагъан адамладан да кёблени ишли этиб да тургъанды.

Ол алайды. Заводну бюгюню уа къалайды? Анда ишлеб, кеслерине джашау кечинмек этиб келген джюзле бла адамланы не сакълайды? Предприятие, бусагъатха дерича, мындан ары да республикан бюджетни тамалын къурагъан предприятиелени бирича сакъланныкъмыды? Ол, бу дараджасындан айырылмаз ючюн, не этерге керекди?

Къарачай-Черкесияны Башчысы Темрезланы Рашид бла Эресей Федерацияны Правительствосуну Шимал Кавказны ишлерини юслеринден министри Сергей Чеботарёвну Эркин-Шахар шекер заводда тюбешиулеринде башында салыннган соруулагъа джууабла изленнгендиле.

Тюбешиуде чертилгенден, бу завод хайырланыугъа 55 джылны мындан алгъа берилгенди. Ол, Ногъай районда Эркин-Шахар элни къурагъан предприятие болгъаны бла да къалмай, Къарачай-Черкесияны да эм уллу предприятиесиди. Аны бла бирге ол онла бла джылланы ичинде республикада, аны тышында элледе шекер чюгюндюр ёсдюрюу бла кюрешген фермерлени аралыкълары болгъанлай да келгенди. Бюгюн бу заводну кесинде 400-ден аслам адам урунады. 3 мингден аслам адам да, тюрлю-тюрлю джумушланы баджара, аны бла къысха байламлылыкъда ишлейди. Предприятиени уллулугъун андан да бил – ол бир суткагъа 3500 тонна татлы тамырдан шекер этеди.

Заводну адамла бла ишлеу джаны бла эмда продукция чыгъарыу джаны бла джыйышдыргъан бай сынамы аны конкурент кюрешде хорлай барырына себеб болгъанлай келеди. Алай а, айтханларыча, аны продукция чыгъарыу хыйсабын эки къатха ёсдюрюр ючюн, деб чертилгенди тюбешиуде, предпиятиеге тамамлы ремонт этилиб, болгъан джангыртылыргъа керекди. Ол затда муратха джетер ючюн а, уллу джоюмла этмей боллукъ тюлдю.

Бу болумда аллай джангыртыу ишлеге уллу джоюмла этиб,  заводну сакълагъанмы хайырлыды огъесе кёб тюрлю технологияла сингдириб, бюгюн чыгъаргъан продукциясындан эсе 70 процентге кёб чыгъарыр хыйсабы болгъан джангы завод ишленсеми хайырлыды?   Тюбешиуде ол сорууланы джууабларын излеген заманда тюрлю-тюрлю оюмла айтылгъандыла.

Айхай да, дегендиле тюбешиуге къошулгъанла, Къарачай-Черкесиягъа бюгюннгю завод  орнунда турса керекди. Аны себеби, биринчиси, мында республиканы джюзле бла адамлары ишлейдиле; экинчиси, Эркин-Шахар элни инфраструктурасы бу завод бла къысха байламлыды. Аны тамбласы да бу предприятиени орнунда тургъаны бла къалгъанына кёре боллукъду.

 Арт кёзюуде гырт шекер аслам изленеди. Аны бла байламлы министрге заводда бардырыллыкъ модернизацияны биринчи кёзюую мында гырт шекер чыгъаргъан цех ишлеу бла байламлы боллугъун айтыб, аны проектде циклларын кёргюзгендиле.

Ол  проект толса, аны регионну экономикасы бла  джашаууна уллу магъанасы боллукъду. Неден да алгъа уа джангы иш орунла ачар, предприятиени технология дараджасын ёсдюрюр болумла къураллыкъдыла. Аны себебли С. Чеботарёв ол башчылыкъ этген Министерство ол проектни джашауда толтурур джанындан болуб кюреширигин билдиргенди.

«Бюгюн мунуча бир шекер чыгъаргъан быллай заводну ишлер ючюн, 14 миллиард сом джояргъа керекди. Аны амалтын арт кёзюуде быллай завод Эресейни бир джеринде да ишленмегенди. Заводха ремонт этерге  джоюллукъ ачха уа талай кереге аз боллукъду. Аны ючюн заводну сакълау бла аны андан ары ёсдюрюуню, регионнга къой эсенг, къралгъа да уллу стратегия магъанасы барды», - дегенди Инвестицион проектлени департаментини «КъЧР-ни ёсдюрюуню корпорациясы» деген АО-ну тамадасы Байрамкъулланы Науруз.

Алай бла тюбешиуге къошулгъанла Эркин-Шахар шекер заводну сакъларгъа эмда аны толу ремонтун этерге келишгендиле. 

 

296 просмотров

Читайте также



Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный