Актуально В КЧР прошла конференция к 90-летию Юрия Калмыкова с участием делегации из Турции Актуально В столице КЧР подвели итоги и наградили отличившихся участников месяца патриотической, спортивной и оборонно-массовой работы Актуально Ярмарка вакансий для особенных соискателей прошла в КЧР Актуально В КЧР состоялся форум онкологов СКФО СКФО Ставропольские врачи удалили с головы пациента гигантскую опухоль

Псапэ щIэныр и гъащIэ джэлэсу

30.06.2015 1231
Псапэ щIэныр и гъащIэ джэлэсу
ИгъащIэ лъандэри къокIуэкI къулейм, зыхузэфIэкIым щытыкIэ хьэлъэ ихуа цIыхум, унагъуэм зыщIигъакъуэу, апхуэдэхэм хуэгъэзауэ псапащIэ Iуэхухэр илэжьу. «ПсапащIэ» псалъэм къыбгурегъаIуэ абы и мыхьэнэр: псапэ щIэн. Абы къикIыр щытыкIэ хьэлъэ ихуа цIыхум псэ хуабагъкIэ, гу хьэлэлагъкIэ, материальнэ дэIэпыкъуныгъэкIэ упыкъуэкIынращ. Нобэ дыкъытеувыIэнщ Аргун Олег и гъащIэм, и лэжьыгъэм деж псапащIэ Iуэхухэм мыхьэнэуэ иIэм, увыпIэу щиубыдым. Пэжыр жыпIэнумэ, мы лъэныкъуэм укъытепсэлъыхьыну иужь уихьэмэ, урегъэгупсыс: «Дауэ Олег апхуэдиз цIыхум, IуэхущIапIэм, уеблэмэ жылагъуэхэм мылъкукIэ ядэIэпыкъун хузэфIэкIрэ?» — жэуэ. АтIэ, ар зэрыхузэфIэкIыр хьэкъщ. Аргун Олег нобэ зи пашэ «Хьэбэз» жыпс заводыр къыщызэIуимыхами, и псапащIэ Iуэхухэр гъунэжт. Ауэ нобэкIэ мы IуэхущIапIэр здэщыт щIыпIэм — Хьэгъундыкъуей къуажэм и Iэгъуэблагъэм, абы щыпсэухэм узыфIэмыкIыжыну дэIэпыкъуэгъушхуэ яхуохъу Аргуныр, ар зи пашэ IуэхущIапIэр. «Псапэ дощIэри феплъ» жэуэ, Аргун Олеги, и щIалэ Мурати ящIэр ину ягъэпсэлъэмакъыу къакIухькъым. Арами, фIыр, щапхъэр къэгъэлъэгъуапхъэщ, фIыщIэр зейр цIыхум ягъэцIыхупхъэщ. Хьэгъундыкъуей къуажэм и Iэтащхьэ Иуан Руслан зэрыжиIэмкIэ, Аргунхэ Олегрэ Муратрэ я фIыщIэкIэ мы жылагъуэм IуэхуфIу дэщIыхьа хъуар къеббжэкIыным зэманыфI текIуэдэнущ, апхуэдизымкIэ ар куэдщи. Зэман нэхъыбэкIэ дызэIэбэкIыжынщи, мы къуажэм и кхъэхэм деж къыщагъэсэбэп шлакоблокхэмкIэ — ухуэныгъэ материалыр къыщыщIагъэкIыу щытам— къуажэр къызэзыгъэпэщыр жыпс заводрат. Илъэси 3-4 хуэдизкIэ узэIэбэкIыжмэ, къуажэкIэм щыт кхъэр къызэраухъуреихьар зэуэ Аргун Олег къыбгъэдэкIа мылъкущ. Ар къуажэдэсхэм ящыгъупщэкъым. Мы къуажэм дэт клубыр теплъэгъуей зэрыхъуар зымыцIыхуж, дауи, къытхэткъым. Иджы абы и кIуэцIым ущIыхьэмэ, блынхэр я нэхъ ухуэныгъэ пкъыгъуэфIхэмкIэ къищIыкIащ, лъэгум плиткэфIхэр илъщ. Гу лъумытэнкIэ къанэкъым абы мылъку мымащIэ зэрытекIуэдам. Абы и IуэхукIи къуажэм и Iэтащхьэм мыращ жиIэр: — Администрацэм и къарукIэ мы щэнхабзэмкIэ Унэр зэи тхузэгъэзэхуэжынутэкъым. Псалъэ гуапэу дапщэ яхужыдмыIэми, мащIэу къытщохъу зэадэзэкъуэ Аргунхэ Олегрэ Муратрэ. ИлъэситIым къриубыдэу мы клубыр зэгъэзэхуэжыным мылъкуу, пкъыгъуэу етхьэлIар, ноби етхьэлIэр ахэращ къызыбгъэдэкIыр. Мис мы блынхэр — МДФ-кIэ къытхуращIыкIащ, лъэгум — плиткэ тхуралъхьащ, хьэлэч дыдэу щыта, бэнакIуэхэм я спортзалым зэгъэзэхуэжыныгъэхэр тхуращIылIащ, абы хуэкIуэ кIэлъындорри, лъэгури зэлъэщIагъэхьащ. Зыгуэр дыхуэныкъуэу зэрызэхахщ — я дэIэпыкъуныгъэ Iэмал имыIэу къытлъагъэIэс. Хуабжьу Олег и щIалэ Мурат къытпыщIащ. Дэ жыдмыIэми, дызыхуэныкъуэр къыгуроIуэри, къытхурегъашэ. Клубым и къыщIыхьэпIэм иIа «козырек»-р узыфIэмыкIыжыну ящIыжащ. Апхуэдэ жэрдэмыр къыхэзылъхьар езыхэращ. КъинэмыщIауэ, клубыр къызэрыухъуреихьауэ щытыну гъущIхэкIхэри тхурагъэщIащ. ЖыпIэнурамэ, а псом мылъкуу трагъэкIуадэр къэлъытэгъуейщ. Штукатуркэ, краскэ, шубэ щIыныр — а Iуэхухэр Хьэбэз жыпс заводращ къытхузэзыгъэпэщар. Клубым и пщIантIэри Iуэху щхьэхуэщ. Мыбы плиткэ итлъхьэну мурад тщIати, «а Iуэхур евгъажьэмэ, Iэмал имыIэу щыгъуазэ дыфщI» жери къыдэлъэIуауэ щытащ Аргун Мурат. АбыкIи зыкъытщIагъэкъуащ, — къыддогуашэ къуажэм и Iэтащхьэр. Къуажэм щекIуэкI ухуэныгъэ Iуэху закъуэхэракъым Аргун Олеги, Мурати я псапэ Iуэху здрахьэлIэр, сэбэп, щIэгъэкъуэн здэхъур. Олег и фIыщIэщ щIыхьыцIэ лъагэхэр къэзылъэща, къуажэм и «Сэтэней» къэфакIуэ ансамблым хэт, къызэдэфэ зэгъуси 9-м яхуэгъэза адыгэ фащэхэр зэраIэр. Мис, куэд щIакъым ансамблыр Мейкъуапэ къалэм щекIуэкIа «Адыгэ Республикэм и вагъуэ цIыкIу» фестивалым зэрыхэтрэ. ИкIи, къэфакIуэ ныбжьыщIэхэр абы зэхуэщIауэ, зэтегъэпсыхьауэ екIуэлIэным, абдежым я щхьэ ину ялъагъужу щыпсэуным мылъкукIэ щIэгъэкъуэн хъуар Аргун Олегщ. — «Сэтэней» къэфакIуэ гупым и лэжьыгъэр нэгъэсауэ зэригъэзэщIэфым и къару, мылъкушхуэ хэлъщ Аргун Олег. Абы апхуэдизкIэ и сэбэп къыдокIри, фIыщIэ зэрыхуэтщIынури тцIыхукъым. ЛъэIукIэ дыбгъэдыхьауэ къыщытхуимыщIа къэхъуакъым. ПымыбзыкIауэ, нэгъэсауэ къытпыкъуокI. Иджырей фестивалым щыгъуэ Мейкъуапэ сабийхэр здэпсэуари, ерыскъыкIэ къызэгъэпэщынри, зэрытшари — а псом текIуэда мылъкур Аргун Олег къытхузэригъэпэщащ. Олег ищIэ IуэхуфIхэр зыхуэгъэзар лъэпкъым и щIэблэр гъэгушхуэныр, и къэкIуэнур гъэдэхэнращ. Щэнхабзэ и лъэныкъуэкIэ хэлъхьэныгъэу абы къуажэм къахуищIэм, къафэм пыщIа щIалэгъуалэр зэригъэгушхуэм мыхьэнэшхуэ иIэщ и мылъкушхуи а Iуэхухэм хегъэкIуадэ. АтIэ, къызэдэфэ нэрыбги 9-м я фащэм сом мини 170-рэ техуащ, — жеIэ «Сэтэней» ансамблым и унафэщI ЛIымаху Анатолий. Къуажэм Iуэху мащIэ щекIуэкIкъым техникэ хьэлъэ ущыхуэныкъуэ хъуууэ. Иуан Руслан и псалъэм къызэрыпищэмкIэ, жылагъуэм деж сыт хуэдэ Iуэху кърамыхьэжьэми, техникэ хуэныкъуэрэ — Олегщ дэIэпыкъуэгъуу яIэр. Псом хуэмыдэу, хьэрткъурт идзыпIэ пIалъэкIэ ящIа щIыпIэр зэщIэгъэкъэбзэнымкIэ Аргуным къарита техникэращ къагъэсэбэпыр. Илъэсым и кIыхьагъкIэ я дэIэпыкъуэгъущ ахэр. Сабий куэд зыщIэс быунагъуэшхуэхэм, унагъуэ зэхуэмыщIахэм щIэгъэкъуэн зэрахуэхъури хьэкъщ. — Сабиих къыIэщIэнэри, зи щхьэгъусэр игъуэнэмыс хъуа, ди къуажэм щыщ бзылъхугъэ цIыкIум зыхузэфIэкIхэм зэхадзэри псэупIэ къыщыхуащэхум, а Iуэхуми мылъкушхуэ къыхилъхьащ Аргун Олег. НэгъуэщIу, Щамым къыщыхъея зауэм кърихужьа ди лъэпкъэгъу унагъуих ди къуажэм къыщетIысэхащ. Бынунагъуэшхуэхэщ. Апхуэдэ унагъуитIым зэщIыгъуу зы пщIантIэ къахуищэхуащ Аргуным. Мыдрей унагъуэхэми ухуэныгъэ IуэхухэмкIэ, пкъыгъуэхэмкIэ ядэIэпыкъуну къигъэгугъащ, — къыпещэ Иуан Руслан. Жылагъуэ гъащIэм жыджэру хэтщ Олег. И нэIэм щIигъэкIкъым щIалэгъуалэ, еджакIуэ Iуэхухэри. — ЦIыху зэчиифIэр сыт хуэдэ Iуэхуми хуэгъэзащ икIи хуогъуазэ. Ар щынэрылъагъущ Аргун Олег деж. И щхьэ акъыл къызэрихьэрэ емышыжу гъащIэр зи IуэхуфIхэмкIэ зыгъэнщIщ. Нэхъыщхьэр аращи, езым и щхьэ закъуэкъым Олег зыхуэщхьэпэр. Абы и щыхьэтщ Олег и хъызмэтым къилэжь мылъкум и IыхьэфIыр псапащIэ Iуэхум зэрыхуигъэтIылъыр. Псалъэм папщIэ, ди еджапIэм илъэс къэс тедгъэкIуадэ жыпс, нэгъуэщI пкъыгъуэхэр къызыбгъэдэкIыр Аргун Олегщ, абы и нэIэм щIэт IуэхущIапIэращ. Уеблэмэ IэщIагъэлI дыхуэныкъуэми къытхуегъакIуэри, ди Iуэхур тхуагъэзащIэ, дэ тхуэмыщIыну зэгъэзэхуэжыныгъэ лэжьыгъэхэр тхузэфIах. Апщыгъуэм дежи Олег Iэмал имыIэу къаIуощIэ сабийхэм, еущий. Зы махуэ гуэрым Олег еджапIэм къедгъэблэгъащ, зэгъэзэхуэжыныгъэхэр зэредгъэкIуэкIар, къыдита пкъыгъуэхэр псыхэкIуадэ зэрымыхъуар едгъэлъагъуну. ЕджапIэр фIыуэ къиплъыхьа нэужь, гъэлъэгъуэныгъэ Iуэхухэр здыщедгъэкIуэкI пэшышхуэм, еджакIуэхэмрэ егъэджакIуэхэмрэ куэду къыздызэхуэсам, еблагъэри, цIыхухэм я пащхьэ къыщыпсэлъащ. Сабийхэм я гулъытэр зэщIэпкъуэныр зэрымытыншыр хэти доцIыху. Арами, сыхьэтитIкIэ сабийхэм я пащхьэ Олег итати, зы даущ къахэмыIукIыу, Олег жиIэр яфIэгъэщIэгъуэну ныбжьыщIэхэр щIэдэIуащ. Ар зытепсэлъыхьар хъызмэтым и закъуэкъым, атIэ гъащIэм деж егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмрэ я мыхьэнэм, сыт хуэдэ IэнатIэ цIыхур пэрымытми, ар нэгъэсауэ, псэемыблэжу ирихьэкIын зэрыхуейм, щIалэгъуалэр хэкупсэу, зыщыпсэу щIыналъэр фIыуэ ялъагъуу къэтэджынрат. Олег бгъэдэлъ акъылымкIэ, и гупсысэхэмкIэ куэдрэ къадогуашэ ди еджакIуэхэм. НыбжьыщIэхэр заводым яшэ, нэгузыужь программэ къыхузэрагъэпэщри, зрагъэплъыхь, цIыхухэр заводым зэрыщылажьэм, я лэжьыгъэр къызэрызэрагъэпэщым еджакIуэхэр кIэлъагъэплъ. Сабийхэр еджапIэм къызэретшалIэ, зэрытшэж автобусыр и лъэ зэрытеувэжар зи фIыщIэр Аргун Олегрэ ХьэкIырэ Хьэлымрэщ. Мылъкур къэлэжьыгъуафIэкъым. ИкIи, а къэблэжьар нэгъуэщIым тебгъэкIуэдэжыфын папщIэ гупыкIышхуэ пхэлъын хуейщ. АкъылкIи мылъкукIи жумарту зэрыщытрауэ къызолъытэ Олег сыт хуэдэ Iуэху пэрыувэми къыщIехъулIэр, — жеIэ зи № 2 Хьэгъундыкъуей курыт еджапIэм и унафэщI Иуан Зэуал. — Хьэгъундыкъуей къуажапщэ дыдэм унэмысу, къуажэкум ит «Золушкэ» сабий IыгъыпIэр унэ цIыкIут, дыщIэхуэтэкъым. Абы къытхупищIыхьыжри, сабий гупиплI щIэхуэу IуэхущIапIэ тхуищIыжащ. Ар сыткIи зэтригъэпсыхьэри, дыщIигъэтIысхьэжащ. АдреймкIэ, илъэс къэс сабий IыгъыпIэр зэгъэзэхуэжыныр, гъэщIэрэщIэныр пщэрылъ зыхуещIыжри, и заводым къыщIигъэкI пкъыгъуэхэмкIэ хуабжьу Аргун Олег зыкъытщIегъакъуэ. Илъэс зыбжанэкIэ узэIэбэкIыжмэ, кладовэ диIэтэкъыми, ари къытхузэригъэпэщащ, зэтригъэпсыхьащ, сабий IыгъыпIэр пкъыгъуэфIхэмкIэ къиухъуреихьащ. И Iэр къыткIэрыкIкъым. Сыт дыхуэныкъуэми щыгъуазэщ, псэемыблэжу зыкъытщIегъакъуэ, — жеIэ «Золушкэ» сабий IыгъыпIэм и унафэщI Щохъужь Лидэ. А псоми иужь, къыхэгъэщыпхъэщи, лъэпэкъ щIалэгъуалэр узыншэу, спортым пыщIауэ къэгъэтэджыным Олег хэлъхьэныгъэшхуэ хуещI. Сыт хуэдэ спорт лIэужьыгъуи ирехъуи, жылагъуэ къэс щрагъэкIуэкI Iуэхугъуэ щIагъуэ къанэкъым Аргунхэ Олегрэ Муратрэ я нэIэ щIэмыту, мылъкукIэ дэIэпыкъуэгъу мыхъуу. А псом къегъэлъагъуэ Олег и гум и хуабагъыр, псэ хьэлэлу зэрыщытыр. Нобэ дэ къэдгъэлъэгъуар Хьэбэз районым ит Хьэгъундыкъуей къуажэ закъуэм Аргун Олег яхуищIэ псапапщIэ Iуэхухэращ. Шэчыншэщ, нэгъуэщI адыгэ къуажэхэми Олег апхуэдэ къабзэу зэрапыкъуэкIыр.
1231 просмотров


Комментарии

Написать
Комментарии >



Подписывайтесь на RIAKCHR в Одноклассниках Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “ВКонтакте” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный
Вступайте в сообщество RIAKCHR в “Telegram” Получайте свежие статьи и новые публикации на свой мобильный