МАРАЗДЫ Э Р Т Е Р Е К АШ Ы К Л АВ ГА ЭС Б ЕР И П

О н ко л о ги я л ы к м аразлары бизим кыралымызда, кан айланы сыны нъ м аразл ары ннан сонъ, экинш и оры нда т у р а д ы л а р . С оны нъ уьшин онкологиялык ярдам этуьвдинъ сапатлы гы н ийгилендируьв соравы оьткир маьселелердинъ бириси болады. 8 февральде «Единая Россия» партиясынынъ Карашай-Шеркеш регионлык боьлигининъ толтырувшы комитетинде регионда онкологиялык ярдам этуьвтуьзилисининъ уйгынланувы, онкологиялык маразларын профилактикалав, эртерек ашыкпав соравлары бойынша йыйылыс озды. Амалламада КЧР Халк Йыйынынынъ социаллык политика, ден савлыкты саклав эм экология соравлары бойынша комитетининъ председателининъ орынбасары Умар Лайпанов, КЧР ден савлыкты саклав министрининъ орынбасары Тамара Кипкеева, Черкесск кала поликлиникасынынъ бас врачынынъ эмлев куллыгы бойынша орынбасары Земфира Гербекова, С.П.Бутов атлы КЧР онкологиялы к диспансерининъ поликлиникалык боьлигининъ заведующийи Лиана Алиева, «Бирлик Россия» партия исполкомынынъ етекшисининъ орынбасарлары Лидия Катчиева эм Фатима Вишневская, сондай болып коьлемлик билдируьвлер амалларынынъ элшилери катнастылар. Амалламады Умар Лайпанов юргистти эм оны аша келип, онкологиялык ярдам этуьвдинъ сапатын ийгилендируьв эсабын оькиметтинъ басшысы Владимир Путин салганын белгиледи. «РФ Федераллык Йыйынына эткен Ой-хатында кыралдынъ Президенти Владимир Путин маьселеди шешуьвдинъ толы комплексин, онкологиялы к м аразлары ман куьрес бойынш а ортакмиллетлик программады туьзуьвдинъ кереклигин билдирген. Сонынъ санында: илмиди, аталыкфармакологиялык индустрияды, онкологиялык орталыкларынынъ куллыгын яхшыландырув, эртерек диагностикадан заманы ман пайдалы эмлевге дейим аьлиги замангы комплексли туьзилислерди курув», -д еп косты У.Лайпанов. Онынъ белгилевинше, К араш ай-Ш еркеш Республикасына 2019 йылда онкологиялык маразлары ман куьресуьв бойынша программа ман 502 миллион маьнет акша шыгарылады, онынъ 134 миллионы федераллык бюджетиннен, 346 миллионы парызлы медициналык кавыфсызландырувдынъ юртлык Фондыннан (ФОМС), калганы республикалык бюджетиннен. 2019 йылдынъ басыннан алып онкологиялык маразларын эмлевге, 2018 йыл ман тенълестиргенде, 80 процентке амаллар артык шыгарылганлар. Олар маразды профилактикалавга, заманы ман ашыклавга эм эмлевде сапатлы ярдам этуьвге туспарланаякпар. Й ы й ы л ы с т а К а р а - шай-Шеркеш Республикасында онкологиялык маразлары болган аьдемлер медициналык куллыкшыларынынъ коьз салувында туратаганлары эм тийисли эмлевди алатаганлары айтылды. Аьлиги заманда «Савлык» миллет проектининъ калыбында регионларда онкологиялык маразлары ман куьреске каратылган программа таралтылады. КЧР ден савлыкты саклав министерствосы да бу программада бас мырат этип онкологиялык маразларыннан оьлуьвлерди тоьменлетуьвди салады. Тамара Кипкеева «Онкологиялык маразлары ман куьрес» программа ман келисте билдируьв-коммуникациялык кампаниядынъ озгарылаягын белгиледи. «Аьр яшавшы онкологиялык мараз эрте ашыкпанган сайын эмлев етимисли озаягын эм яшавын узайтувга сенимнинъоьсуьвин билмеге керек. Сонынъ уьшин биз коьлемлик билдируьвлер кампаниясын озгармага, Интернет-порталды туьзбеге планлаймыз. Аьр яшавшы онда регистрацияланып, специалистлерге соравларын бермеге болаяк. Сондай болып, болганынша ден савлыкты саклав учреждениелерининъ материал-техникалык базалары ийгилендирилеек. Бас эс республикалык онкологиялык диспансерин ярастырувга этилеек. Янъыларда РФ ден савлыкты саклав министри Вероника Скворцовадынъ эм КЧР Басшысы Рашид Темрезовтынъ катнасувы ман ол торжестволы аьлде ашылды. Диспансер аьлиги замангы алат-садак пан канагатланган. Медициналык ярдам этуьвдинъ тийисли йорыгына еткеруьв уьшин энди де алат-садактынъ коьп туьрлилери еткерилеекпер. Программа ман келисте диспансерде онкологиялык ярдам этуьвдинъ амбулаторлык орталыгын (ЦАОП) ашув планланады. Орталык аьрекетин кыска болжалда онкологиялык маразларын диагностикалавга яде шекленуьвди тайдырувга каратаяк. «Онкологиялык маразлары ман куьрес» программа медициналык учреждениелерин кадрлар ман канагатлав соравды да, онкодиспансерди де киргистип, карарлайды. Диспансерде янъы туьзилген службаларга специалистлер, айтпага, медициналык физиклер, ядерлик физиклер, компьютерлик томографларда куллык этеек специалистлер керек. Район орталык больницаларында да онколог врачлар ман канагатланувда маьселелер бар. Ден савлыкты саклавдынъ баслапкы звеносында маразды ашыклавда куллыктынътуьзилуьви акында Черкесск кала поликлиникасынынъ бас врачынынъ орынбасары Земфира Гербекова хабарлады. Онынъ белгилевинш е, онкол огиялык маразларын заманы ман ашыклав эмлевдинъ пайдалыгын коьпке оьстиреди. Сонынъ уьшин ден савлыкты саклав куллыкшылары аьр яшавшыдынъ оьз савлыгына аявлы карасы болмага керегин, йорыкпы кепте профилактикалык диагностикады эм диспансеризацияды оьтпеге керегин эске салдылар. «Д испансеризацияды 21 ясыннан алып 99 ясына дейим уьш йылда бир кере оьтпеге болады. 2017 йылда диспансеризацияды оьткен 8 мынъ аьдемнинъ саныннан биз онкологиялык маразы болган 20 аьдемди ашыклаганмыз, а 2018 йылда-2 6 аьдемди, а олардынъ саныннан 13 кыскаякпыда суьт железаларында мараз баслапкы шагында белгиленген. Эгер тек бир аьдемде болса да онкологиялык маразды баслапкы шагында белгилесек те, диспансеризациядынъ озгарылувы оьзин акпайды», - деп белгиледи 3.Гербекова. Йыйылыстынъ катнасувшыларынынъ ойына коьре, партиялык коьз салув бар сулыпты тамамламага эм бар етиспевликлерге партия эм кенъ ямагатшылык ягыннан аьлди туьзетуьвге амалларды карастырувга себеп болады. Йыйылыстынъ калыбында республикадынъ яшавшыларына ярдам этуьвге коьз салув мыратта «Исси йол» ман тел согувды уйгынлавдынъ йорыгы акында айтылды. «Савлыклы келеектеги» («Здоровое будущее») федераллык партия проектининъ калыбында партия регионлардынъ онкологиялык канагатланувларын тергевди озгармага карар алган. Мониторинг эки йоьнелисте озгарылаяк: регионлардынъ алат-садак пан, кадрлар ман канагатланувынынъэм онкологиялык ярдам этуьвдинъ сапаты эм заманлыша озгарылувы бойынша ямагатшылык ойды тергев. Оннан баска, партиялык ягыннан онкологиялык коьз салув онкологиялык маразларды эрте ашыклавга тийисли аьллерди туьзуьвге каратылаяк