Бар ногайларда да оькиметлик театры!

Оьзимиздинъ оькиметлик театрымыздынъ болганы акында коьптен бери уьмит эткен ногай халкынынъ мырады толды. Республикамыздынъ оьзге тамырлы халклары ман бир тенъликте ногай халкынынъ да оьз оькиметлик театры болмага керек деген ойды Карашай-Шеркеш Республикасынынъ Басшысы Рашид Бориспиевич Темрезов айткан эди. Сол ой ман коьнъилленип Эркин-Юрт авылынынъ Маданият уьйининъ Халк театры, Марина Койлубаевадынъ басшылыгы ман, оькиметлик атты алувды беркитер уьшин спектакльди аьзирлевге киристи. Эм 21 ноябрьде Карашай-Шеркеш Оькиметлик филармониясында театр ногай эпосыннан Зухра Булгаровадынъ орысша коьшируьвинде «Янбийкеш» деген спектаклин коьрсетти. Авыл артистлерининъ аьзирликлерине, кеспили болымлыкларына, оьнершилик усталыкларына белги бермеге КЧР Басшысынынъ администрациясыннан, маданият министерствосынынъ, ямагатшылык кеплесуьвлердинъ элшилери, республикалык драмтеатрынынъ басшылыгы, миллет театрларынынъ режиссерлары, аьлимлер, коьлемлик билдируьв амалларынынъ журналистлери, ногай авылларыннан театр уьшин янлары авырган бавырдасларымыз келген эдилер. Спектакльдинъ барысында авыл артистлери йыйылганлардынъ коьз алдыларына ногай халкынынъ коьп оьмирлер арттагы данъклы тарыйхын коьз алдына келтирип, эр кисилер мен бирге согысларда оьзлерининъ йигитликлерин, оькимет уьшин янларын аямай арсландай алыскан кызларымыз болганларын коьрсетип билдилер. Филармонияга йыйылганлар «Янбийкешти» бир тыныс алувлары ман карадылар деп айтпага болаяк эм коьрсетуьвдинъ кутылганын залдагылар турагалып куьшли кол согувлар ман йолыктылар. Авыл артистлерининъ коьрсеткен спектакли акында биринши болып КЧР маданиятынынъ министри Уали Евгамуков айтты. "Буьгуьн авыл артистлери коьрсеткен спектакль ногай халкында театр бар экенине шаат. Сценадан коьрсетер уьшин кайдай бай тарыйхлык темадынъ уьстинде куллык эткенлер эркинюртшылар, – деди министр. – Артистлер оьз ойнавлары ман каравшыларды ыйнандырып, коьрсететаганларын олтырганлардынъ анъламларына еткерип билдилер. Спектакльдинъ темасына келисли бек ийги кийимлер де аьзирленгенлер. Авыл артистлерининъ кеспили артистлердинъ оьлшемлеринде ойнаганлары ногай халкынынъ оькиметлик театры болмага кереклигин коьрсетти. Савболынъыз." Артынсыра оьз соьзин Ногай муниципал районынынъ басшысы Магомет Санглибаев айтты. "Буьгуьн савлай ногай халкы уьшин эстеликли куьн, оьз оькиметлик театрымыз бар деп оьктемлик пен айтпага болаякпыз. Басыннан сонъына дейим: режиссерлык ой болсын, кийимлер болсынлар, артистлерди сайлыбастырув болсын, заманга келисли керек-яракларды карастырув болсын коьтере зат та терен ойланылып, яваплыкты сезип этилген. Сосы куьнди коьреегимизге биз узак йолды оьттик. Спектакль ногай халкынынъ бай маданияты, аьвелги тарыйхы болганын онъайлы темадынъ сайланувы ман, саздынъ келислиги мен коьрсетти. Авыл артистлеримизге тувра йолды сайлап билгенлери уьшин уьйкен савболсынымды билдиргим келеди. Айырым савболсынды республикамыздынъ маданият министрине айтпага суьемен", – деди Ногай муниципал районыннынъ басшысы. "Ногайларда театр болмаган тувыл, болган. Отыз йыл артта туьзилген баслапкы театрымыз «Тулпар» деп аталды. Сонъ озган оьмирдинъ сексенинши йылларында Эркин-Юрт авылынынъ Маданият уьйинде Тайват Кирейтовадынъ куьш салувы ман туьзилген театр узак йыллардынъ бойында «Халк театры» деген сыйлы атты юргистип келеятыр. Атларын айттырган артистлеримиз де бар: Асият Кумратова, Арсланбек Султанбеков, Дагестаннынъ Ногай районында оькиметлик драма театры да бар. Меним ойымша, биз Карашай-Шеркеш еринде оьзимиздинъ саз-драма театрын туьзбеге колымыздан келеек деп билемен. Сол затка сенимликти буьгуьн коьрген «Янбийкеш» спектакли коьрсетти", – деди «Ногай Эл» миллет-культуралык автономиясынынъ басшысы Валерий Казаков. Ногай халкында коьптен бербетин оькиметлик театры болмага керек эди деген ойды Карашай-Шеркеш драмтеатрынынъ режиссерлары Борис Тохчуков, Маталио Абдоков айттылар. "Халкымызга буьгуьнги куванышлы куьнди еткеруьвге, 21 ноябрь – ногай халкынынъ оькиметлик драмтеатрынынъ тувган куьни дегенди оьктемлик пен айтпага себеп эткен КЧР Басшысына, КЧР-дынъ маданият министрине уьйкен савболсынымызды билдиремиз. Сосы уьйкен эм маьнели куллыктынъ сонъына еткерилуьвине оьз куьшлерин салганлардынъ баьриси савболсынлар", – деди, сол куьнге куванышлы шак уьшин канагатлыгын билдирип, КЧР Халк Йыйынынынъ депутаты Муратхан Михайлович. «Янбийкеш» спектакли акында репортаж келеек номерлердинъ бирисинде баспаланаяк. Т.ДЫШЕКОВА.