Б И РЛ И К БИО М ЕТРИЯЛЫ К ТУЬ ЗИ Л И С . ОЛ НЕДИР

Сосы йылдынъ май айы нынъ сонъгы юма куьнинде Россия Банкы «Ростелеком» ПАО ман бирге алы ст ан т ануе механизмин (механизм удаленной идент иф икации) эндируье сораелары бойынша Кубыла эм Керуье-Каеказ федераллык округларынынъ эм Крым областининъ ко ьл ем л и к билдируье амаллары ны нъ журнал ист лери уьш ин Р оссия Банкынынъ Кубыла бас уп р а е л е н и е с и н д е бриф инг озгарды лар. Бизим республикам ы - зды нъ элш илери Россия Банкынынъ Кубыла бас упраелениесининъ Н Б -К а р а ш а й -Ш е р к е ш Республикасы боьлигининъ меканына йыйылган эдилер. Видео-селекторлык йорыкта озган ам аллам адынъ спикерлери Россия Банкы ны нъ ф инанслы к технологиялар тармагында тергев эм йоры клав управлениесининъ басшысы Дмитрий Дубынин эм «Ростелеком» ПАО-дынъ Бирлик биометриялык туьзил исин алды га козгав йоьнелисининъ басшысы Светлана Озерецковская болдылар. Олар алыстан танувдынъэм Бирлик биометриялык туьзилисининъ (ЕБС) куллык этуьвининъ негизлери акында хабарладылар. Ога косылып, банклык буйымларды алыстан алув уьш ин яш авш ы д ан б и о м е тр и я л ы к б и л д и р уь в л е р д и йыю в эм алыстан танув калай эндирилетаганларын да ашык кепте анълаттылар. Амалламадынъ басында ок белгиленгенинше, алыстан танув механизми бирлик биометриялык туьзилис аркалы аьжетсизленеди. Бирлик биометриялык туьзилис дегени неди? Ол, Россия Банкынынъ финанс технологиялар тармагында тергев эм йорыклав управлениесининъ басшысы Дмитрий Дубынин белгилегенинше, уьйкен маьнели борышты толтыратаган миллет платформа болады, ол буйымын битиретаган аьдем, аьвелде банкта биом етриялык билдируьвлерин берген сол ок киси болатаганын токтастырады эм сол келисуьвликтинъ (соответствие) банк пан анъланувын эм сол яшавшы ман арбатын да катнасларды бардырмага болаягын белгилейди. «Алыстан танув механизмин кулланув яшавшылар, боьтен де, сакаман аьдемлер эм сакат яшавшылар уьшин, сондай болып банклык буйымларын битирмеге кыйынлы шет кагылган яшарлык юртлардынъ яшавшылары уьшин ф и н а н сл ы к б уй ы м л ардынъ етисуьвлигин оьстиреек. Яшавшылар финанс буйымларын: счетларды, салымларды ашувды, кредитлерди алувды эм акша коьшируьвлерди суьйген банкында, сутка шакларына карамай, битирмеге болаяклар», - дейди Дмитрий Дубынин. Алыстан танув, йолыгыста белгиленгенинше, ол, биометриядынъ ярдамы ман оьз инсанлыгын беркитип, булай кисилерге кайсы банктан да, оны йокламай, финанслык буйымларды алмага амал беретаган механизм болады. Сосы алат пан пайдаланув уьшин полномочиели банкта баслапкы танувды (ид енти ф и ка ция л авды) оьтпеге керек. Сондай банк ти л е к салы п келгенди, клиент оьзи турганлай, Бирлик идентификациялав эм аутентиф и ка циял ав туьзилисинде (ЕСИА) регистрац и ял ая к, сондай болып, керекли биометриялык билдируьвлерди - давысынынъ уьлгисин эм юзининъ суьвретин язып алаяк. Баслапкы танувды оьтуьв яш авш ы уьш ин тегин эм тек оьз эрки мен эндирилмеге керек. Булайда белгилеп озайык, сол ис калай озгарылатаганы амалламадынъ барысында уьлги кебинде коьрсетилди. Сонъ счетты (салымды) алы стан аш ув, кредитти алув яде оьзге банкта акша коьшируьвин этуьв уьшин клиентке Оькиметлик буйымлар порталыннан логинди эм парольди киргистпеге эм смартфон, планшет яде камерасы эм микрофоны болган стационарны компьютер аркалы оьз биом етриялы к бил ­ дируьвлерин беркитпеге керек. Булайда белгилеп озайы к, буйы м ал увда коьшпели амаллар (м обильное устройство) кулланылган йолда, оларга ЕБС-ти кулланув уьшин ялгама киргистуьв керегеек. Мундай йолларда кавыфсызлык, ашыклап айтканда, билдируьвлердинъ ясыртынлыгын саклав калай аьжетсизленеди экен? Амалламада белгиленгенинше, истинъ бу ягына уьйкен маьне бирилген. «Бирлик б и о м е тр и я ­ лык туьзил исте кавы ф - сызлыктынъ энъ йогары стандартлары кулланыладылар. Биометриялык билдируьвлер шифрланувлы атсыз кебинде, ЕСИА-да регистрацияланган оьзге оьзлик билдируьвлерден айырым сакланады лар. Оларды беруьв бузувдан эм йойы л увд ан с о ь л е ­ ги россиялык криптографиялык амаллар аркалы коршаланганлар», - деп «Ростелеком» ПАО-дынъ Бирлик биометриялык туьзилиси проектин алдыга козгав йоьнелисининъ басшысы Светлана Озерецковская хабарлады. Бирлик биометриялык туьзилисин оьрлендируьв, амалламада белгиленгенинш е, оны ф инанслы к рыноктынъ оьзге субъектлерининъ, соны нъ с а ­ нында кавы ф сызланды - рув компаниялары ны нъ о п е р а ц и я л а р ы уь ш и н кул л а н м а га бол ая гы н да карарлайды. Сондай болы п арбаты нд а ЕБС аркалы оьки метлик буйымлары, билимлендируьв эм узактан куллык этетаган оьзге ком мерциялы к эм оькиметлик сервислер мен па йд ал анм ага болаягы карал ады. Амалламадынъ барысында белгиленгенинше, Кубыла эм Керуьв-Кавказ ф едераллык округлары ­ нынъ яшавшылары биометриялык билдируьвлерин 65 б а н кты н ъ 700 боьлигинде бермеге болаяклар. Олардынъ коьбиси Краснодар крайында, Ростов областинде эм Ставрополь крайында орынласканлар. Савлайына кырал бойынша алып Караганда, алыстан идентификациялав уьшин клиентлердинъ давысын эм юзининъ суьвретин язув 146 банктынъ 5,2 мынъ боьлигинде эндириледи. Амалламадынъ ызында Россия Банкынынъ эм «Ростелеком» ПАО элшилери журналистлердинъ коьплеген соравлары на явапладылар.С оравларды нъ коьбиси алы стан и д ентиф и ка циял ав м еханизмин кулланувдынъ кавыфсызлыгы, ашыклап айтканда, билдируьвлердинъ ясыртынлыгын саклав ман, алсувдырлардан корш ал анувы ман байланыслы эдилер. Айтпага, эгизлерди биометрия аркалы айырып болама? С пи керл ерд и нъ б ерки - туьвлеринш е, олардынъ давы слары ны нъ баскаланувын янъы туьзилис янъылмай айырып биледи экен. Олардынъ айтувларынша, туьзилис биометриядынъ эки туьрлисин: юзин эм давысын бир йорыкка асыллайды, соьле олар энъ етисуьвли эм кенъ яйылган технологиялар боладылар. Сондай болып, туьзилис «тири аьдемнинъ» орнына ялган коьрсетуьвди де айыргандай амалы бар, ол ЕБС-тинъ энъ маьнели болымлыкларынынъ бириси болады. Йогарда б ел гил енгенинше, ЕБС билдируьвлери а тс ы з ке б и н д е эм ЕСИА-да регистрацияланган оьзлик билдируьвлерден айырым сакланадылар. Сол ок заманда сосы туьзилислер ара байланыс аьлемет идентификатор бойынша эндириледи эм билдируьвлердинъ кавыфсызлыгы н аьжетсизлейди.