АФГАНИСТАН - ЯН СЫ ЗЛАВЫ

15 ф е в р а л ь д е Эркин-Шахар поселогынынъ Маданият уьйинде Афганистан Республикасыннан совет аьскерининъ ш ы гары лувы ны нъ 30 йыллыгына багысланган торжестволы амаллама озды. М ад аният уьй и н и н ъ фойесинде Ногай орталык район библиотекасынынъ, авыл библиотекаларынынъ куллыкшылары ман афган аьскершилери акында йыйылган бай материаллардан папкалар эм стендлер ярастырылган эдилер. Оларды амалламага келгенлер кызыксынув ман карадылар. О ф и ц иал л ы б и л д ируьвлерге коьре, савлай Совет Союзыннан Афганистанда тогыз йыл бир ай эм он сегиз куьнге созылган кавгада 620 мынъ аьдем катнаскан, сол кавгада кайтарымсыз йойымга 14453 аьдем ушыраган, 312 аьскерш и белгисиз йок болган. Карашай-Шеркеш Республикасыннан сол кавгада - 848 аьдем катнаскан, олардынъ 42-си йигитлерше оьлген, 360-сы сонъалыкта йигитликпери уьшин медальлер мен эм орденлер мен савгаланганлар. Адыге-Хабль районыннан Афганистанга (сол заманда туьзилиске Ногай районы да кирген) 113 аьскерши кеткен, олардынъ онавы тыс кыралда оьлген. Йыйылыста республикалык власть органларынынъ, АФГАНИСТАН - ЯН СЫ ЗЛАВЫ Ногай муниципал район адм инистрациясы ны нъ, ям агатш ылы к организацияларынынъ элшилери, дин аьрекетшилери, афган кавгасынынъ аьскершилери, авыл муниципал туьзилислерининъ басшылары, советлердинъ депутатлары, авыл яшавшылары, окытувшылар, мектеп окувшылары катнастылар. Торжестволы амалламады Ногай муниципал район администрациясынынъ басшысы Энвер Керейтов ашты. Оьз соьзинде ол афганшыларга кавга йылларында аьскерши-интернационалшыдынъборышын намыслы эм йигитлерше толтырганлары, тынышлы яшавда да исте, ямагатшылык яшавда яс аркага коьрим болувлары уьшин муьсиревин билдирди. «Савболынъыз, аьскерши-афганшы атынъызды сый ман айттыратаганынъыз уьшин! Апдынъызда басымызды иемиз, сиз уьшин биз оькгемлимиз», - деди Энвер Рамазанович. Афган кавгасында Ногай районыннан йигитлерше янларын берген уьш йигит аьскерши акында айырым соьз айтылды. Олар: ИконХалк авылыннан Эдуард Джумаев - кишкей лейтенант, парашют-десант взводынынъ командирининъ орынбасары, Артур Найманов - пулемет мотострелок ротасынынъ пулеметчиги, Адил-Халк авылыннан Хасан Зитляужев - рядовой, пехота коьлигининъ механиги-айдавшы. Уьшеви де йигитликпери уьшин «Кызыл Юлдыз» орденлери мен савгаланганлар, олардынъ атлары тувган авылларындагы орамларга берилгенлер. Икон-Халк мектебининъ каралдысында йигит авылдасларынынъ сыйына эстелик салынган. (Сонъы эх К а р а ш а й - Ш е р к е ш Республикасынынъ Басшысынынъ эм оьзининъ атыннан афган аьскершилерин КЧР Правительствосынынъ Председателининъ орынбасары Джанибек Суюнов хош лады эм йылы сагы нувлары н айтты. «Аьр биринъизге, сизинъ юзинъизде буьгуьн амалламага келе алмаганларга да, тувганларынъызга, аьеллеринъизге афган кавгасында кыралымызды, сондай болып, халкымызды тийисли оьлшемде коьрсетип билгенинъиз уьшин, савболынъыз. Баьринъизге ден савлыкты, узак оьмирди, балаларынъыздынъ эм йиенлеринъиздинъ ийгиАФГАНИСТАН - ЯН СЫ ЗЛАВЫ ликлерин коьргенинъизди сагынаман!» - деди ол. Сондай болып, ол афган аьскершилери Уллы Аталык кавгасынынъ катнасувшыларынынъ орынын алып, яс-явкады патриотлык тербиялавда уьйкен куьш болувларын белгиледи. Сонь, ол КЧР Басшысы Рашид Темрезовтынъ атыннан афган кавгасында коьрсеткен йигитликлери эм Афганистаннан Совет аьскерлерин шыгарувдынъ ЗОйыллыгы ман байланыста афганшыларга Разылык хатлар, сондай болып, Ногай районынынъ сыйлы аьдемлерининъ бириси, И кон-Х алк орта билимлендируьв мектебининъ математика дерисининъ окытувш ысы, коьплеген афганшы-аьскершилерининъ насыйхатшысы Хусин Наймановка «КЧР-25 йыл» мерекели медальди савгалады. Амалламадынъ барысы нда а ф ганш ы л ард ы мерекели куьн мен КЧР Халк Йыйынынынъ (Парламентининъ) законшылык эм оькиметлик курылыс бойынш а ком итетининъ председатели Владимир Умалатов, КЧР миллетлер ислери, коьлемлик коммуникациялар эм баспа бойынша министр Мурат ларга Сый грамоталар эм «А ьскерш и-интернационалшы» Мухарби Уракчиевке Кубадынъ биринши дереж ели аьскерш илик медалин берди. Мухарби Уракчиев 1962- 1963 йылларда Куба Республикасы ны нъ еринде «А н а д ы р ь» а ь с ке р ш и - лик-стратегиялык операциясында катнаскан. ОпеХапиштов, Ногай муниципал районынынъ басшысы - Советтинъ председатели Исмаил Катаганов кутладылар эм Сый грамоталар савгаладылар. Ногай район администрациясынынъ басшысы Энвер Керейтов та аьскершилер-афганшырацияды нъ бары сы нда к о ь р с е т к е н й и ги т л и ги уьшин савгалавга тийисленген. Узак йыллардынъ бойында савга Мухарби Ахмедовичке йол излеген эм мине ол оьз баьтирин тапкан. Мухарби Уракчиевтинъ аьскершилик йигитлигин районны нъ д епутатлы к корпусы да баалады. Ногай районынынъ Совети тувган Элге алаллыгы, Куба Республикасында аьскершилик-стратегиялык операцияды озгарувда коьрсеткен йигитлиги, оьсип келетаган аркады аьскершилик-патриотлык тербиялавда белсинли катнасувы уьшин оны Разылыкхат пан савга лады. Аьр йыл сайын, аф ­ ган кавгасы ннан совет аьскершилери шыгарылган куьнинде, эстеликли митинглер озадылар, сол кавгада оьлгенлерди эскередилер, сав калган аьске р ш и л е р -и н те р н а ц и о - налшыларга эм олардынъ аьеллерине сы йлавлар этиледилер. Афганистанда аьскершилик борышын толтырувда янларын бергенлерге Эркин-Шахар поселогынынъ имам-хатыбы Юсуф-аьжи Хапиштов дува окыды. Сондай болып йыйылганлар, афган кавгасында оьлгенлерди уьндемев такыйка ман эскердилер. Амалламада Эркин-Шахар авыл туьзилисининъ басшысы Валерий Карасов, уллары н А талы кка кызмет кылмага йиберген аналардынъ атыннан ИконХалк орта билимлендируьв мектебининъ окытувшысы Раиса Казанлиева,аьскершилер-интернационалшылардынъ атыннан афганшы ветеранлары ны нъ Савлайроссиялык Союзынынъ Адыге-Хабль эм Ногай районлары ара боьлигининъ председатели Виталий Баисов, КЧР ногайларынынъ «Бирлик» миллет биригуьвининъ ямагатшылык организациясынынъ Черкесск кала боьлигининъ председатели Магомет Найманов афган аьскершилерининъ йигитлигине белги берип эм муьсиревлерин билдирип соьйледилер. Йы йы лыстынъ бары ­ сында афган аьскерш илердинъ сыйына ятлавлар, йырлар багысландылар. Амалламадан сонъ, афган аьскерш илери эстеликке каьртке туьстилер. Сонъ, баьри йыйылганлар М аданият уьйининъ касында аьскерш илер-интернационалш ылардынъ сыйына курылаяк эстеликке биринши тасты салув амалламасында катнастылар. Кайгадер заман озса да, биз аьскершилер-интернационалшыларынынъ йигитлигин эсте саклаякпыз! Ол - бизим тарихимиз.